By Burdur’un Karakent köyünde göl kenarında yapılan gül üretimi bu yıl global ısınma ve don olaylarından olumsuz etkilendi. Gül bahçelerinde hasat başlarken, randıman geçen yıla nazaran yarı yarıya düştü.
‘Güller ve Göller Diyarı’ Burdur, her bahar rengarenk gülleriyle tabiatın en hoş tablolarından birine konut sahipliği yapıyor. Lakin bu yıl göl kıyısındaki gül bahçelerinde başlayan hasat, iklim krizinin acı yüzüyle karşı karşıya. Global ısınmanın tesiri ve şiddetli donlar, yıllık 600-700 kilogram olan dekarlık gül randımanını 150-200 kilograma kadar geriletti. Tabiatın nazlı hoşu güller, bu sene güç bir imtihan veriyor.
Bölgenin süratle tükenen su kaynaklarına karşın, gül üretimi adeta bir hayat kaynağı olmaya devam ediyor. Mısır ve yoncaya kıyasla yüzde 75 daha az su tüketen gül, yalnızca doğayı değil, ekonomiyi de canlandırıyor. Ayrıyeten Burdur Gölü’nün tozlarının yayılımını engelleyen gül, hem etraf hem de insan sıhhati için büyük bir esirgeyici vazife üstleniyor.
Burdur Gölü kenarında yaklaşık 400 dekarlık alanda sürdürülen bu bedelli üretim, yalnızca gül yağı ihracatıyla değil, bölgedeki ekoturizm hareketliliğiyle de iktisada can veriyor. Geçen yıl litre başına 11-12 bin euro ortasında seyreden gül yağı fiyatlarının, bu yıl yüzde 40 düşerek 7-10 bin euro bandına gerilemesi bekleniyor. Üretim amaçları de donun tesiriyle yarı yarıya düşerek 50-100 litreden 20-30 litreye inmiş durumda.
Küresel ısınma ve don olayları, Burdur’daki gül bahçelerinde çiçek tomurcuklarının olgunlaşmasını engelledi. Birçok alanda tomurcuklar don nedeniyle ziyan görürken, birtakım alanlarda yalnızca yaprakların kaldığı gözlendi. Bu durum, gül üretimindeki dramatik düşüşün temel sebeplerinden biri olarak öne çıkıyor.
Burdur’un eşsiz gül bahçeleri, zorluklara karşın her yıl yüz binlerce ziyaretçiyi ağırlıyor. Bu yıl ekoturizmin daha da canlanması beklenirken, bölge halkı umudunu koruyor. Güller, Burdur’un hem tabiatına hem de iktisadına hayat vermeye devam ediyor.
Gül bahçeleri göl tozlarına perdeleme yapıyor
Göller yöresinde iklim değişikliği ve artan tarım hayvancılık faaliyetlerinin su kaynaklarını önemli formda etkilediğini söyleyen Lisinia Proje alanı sorumlusu ve gül üreticisi Öztürk Sarıca, “Göller yöresinde bilhassa global ısınmaya bağlı suların süratli bir halde buharlaşması, bunun yanında yöredeki büyükbaş hayvancılık, mısır ve yonca üretiminin artmış olması maalesef yeryüzü sularını bitirmiş olduğu üzere yer altı sularını da önemli manada etkiledi. Burdur Gölü bunun en canlı örneklerinden bir tanesi. Gül, mısır ve yoncaya nazaran yüzde 75 oranında daha az su tüketen bir bitki. Tıpkı vakitte ekonomik pahası çok yüksek bir bitki. Gölde tozlaşan alanların tozları bilhassa yakın etrafa yayılırken tıbbi aromatik bitkiler ve gül, tozlar konusunda önemli manada bir perdeleme yapıyor. Bu perdeleme sayesinde tozlar insan sıhhatini daha az tesirler hale geliyor ve daha uzak yerlere taşınmasını engellemiş oluyor. Alışılmış ki o yüzden gül üretimi Burdur Gölü ve etrafında olmazsa olmazımız” dedi.
Küresel ısınma ve yaşanan don olayları randımanı yarı yarıya düşürdü
Burdur Lisinia projesinde gül hasadı başladığını lakin iklim kurallarının randımanı olumsuz etkilediğini açıklayan Sarıca, “Burdur Lisinia’da gül hasadımız başladı. Fakat son yıllardaki global ısınmanın tesirleri maalesef üretimimizi de etkilemiş durumda. Bilhassa son yaşanan donlar nedeniyle dekarda yaklaşık 600 ile 700 kilograma kadar aldığımız gül randımanı şu anda 150 ile 200 kilograma kadar düşecek üzere görünüyor. Donlar ile birlikte tomurcukların gelişimi büsbütün durdu ve don aldı. Hasebiyle bahçelerde eski görselimiz olmasa da gülü toplamak durumundayız. Zira Türkiye iktisadına çok önemli bir katkısı var. Yaklaşık 400 dekarlık bir alanda biz şu anda gül üretimi yapıyoruz. Bunun yanında gül ekoturizmi ile birlikte ekonomimize dayanak olmaya çalışıyoruz. Gül yağının tamamı yurt dışına ihraç ediliyor. Hem gül üretiminin yaşanan donlardan ötürü düşmüş olması hem de gül fiyatlarının düşük seyredecek olması ekonomik manada yöre insanını, göller yöresindeki gül üreticilerini biraz etkileyecek görünüyor” formunda konuştu.
Gül yağı beklentisi geçen yıla nazaran yüzde 50’nin altına düştü
Geçtiğimiz yıl 50 ile 100 kilo ortası bir gül yağı üretimi hedeflediklerini lakin bu yıl bunun yarısı kadar bir gül yağı amaçlarının olduğunu belirten Sarıca, “Tabii ki o da şayet ısı kaideleri, bulutlanma ve yağış yolunda giderse. Şayet önemli manada iklimsel değişiklikler olursa tahminen de onu bile alamayacağız. Yaklaşık 20 ile 30 litre ortasında bir beklentimiz var. Olağan ki gülyağı fiyatlarının da düşeceği bu yıl için söyleniyor. Münasebetiyle geçen yılki üretim gayelerine ulaşamamanın yanında tıpkı vakitte maddi amaçlara de ulaşamayacağız” dedi.
Geçen yılın yüksek fiyatları bu yıl düşüş eğiliminde lakin piyasa şimdi netleşmedi
Gül yağı fiyatları hakkındaki söylentileri de açıklayan Öztürk Sarıca, “Gül yağı geçen yıl 11 bin ile 12 bin euro düzeyinde seyrediyordu. Bu yıl fiyatların 7 ile 10 bin euro ortasında olacağı söyleniyor. Tabi şu an büsbütün piyasa oluşmuş değil büsbütün söylentiler üzerinden söylemiş olduğum fiyatlar bunlar. Hem donun tesiri, randımanın az olması, öteki taraftan iklimin çok olağandışı seyretmesi ki geçen yıl bu sıralar neredeyse gül randımanının ortasındaydık. Şu an global ısınmanın ve donların tesiriyle gül hasadına daha bir hafta evvel başladık ve çok yavaş seyreden bir hasat var. Hasebiyle randımanda önemli kayıplar yasayacağız” sözlerini kullandı.
Gül ihracatın yanında ekoturizme de büyük katkı sağlıyor
Geçen yıl 100 bin kişiyi ağırlayan alanlarda bu yıl ziyaretçi sayısında artış beklediklerini belirten Sarıca; “Geçen yıl hasat sırasında ekoturizm aktiflikleri kapsamında yaklaşık 100 bine yakın bir ziyaretçi ağırlamıştık proje alanında. Bu yıl bu sayının biraz daha artacağını düşünüyoruz. Zira hasadın başlamasıyla birlikte on binlerce kişi aslında şu ana kadar bahçede bizi ziyaret etmiş durumda. Önümüzdeki günlerde sayının artarak devam edeceğini düşünüyoruz” dedi.
Bölgedeki gül üreticileri, global iklim değişikliklerinin tesiriyle bu yıl üretimde önemli düşüşler yaşanacağını belirtiyor. – BURDUR
