By ABD’de borç artışı, uzun vadeli mali sürdürülebilirlik açısından önemli kaygılara yol açıyor.
Artan borcun krize neden olması telaşı taşınıyor.
ABD’de süratle artan ulusal borcun, denetim altına alınamaması halinde, gelecek yıllarda ülke iktisadının büyüklüğünü, istihdamı, yatırımları ve fiyatları olumsuz etkilemesi bekleniyor.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in ABD’nin kredi notunu “Aaa”dan “Aa1″e düşürmesi ve kamu borcu ile faiz ödemelerindeki artışı münasebet göstermesi, ülkenin ağırlaşan borç yükünü tekrar gündeme getirdi.
EKONOMİK BÜYÜME YAVAŞLAYABİLİR
Dünyanın en büyük iktisadı ABD’de, harcamalar ile gelirler ortasındaki yapısal dengesizlik ulusal borcun süratle artmasına neden olurken, mevcut trendin sürmesi halinde gelecek yıllarda ekonomik büyümenin yavaşlaması, milyonlarca kişinin işini kaybetmesi ve yatırımların azalması riski bulunuyor.
Ulusal borç, federal hükümetin vakit içinde oluşan sarfiyatların açık kalan bakiyesini karşılamak için ödünç aldığı para ölçüsü manasına geliyor.
Federal hükümet, makul bir mali yılda harcamaların gelirleri aşmasıyla oluşan bütçe açığını finanse etmek için Hazine tahvilleri, bonolar, senetler, değişken faizli senetler ve enflasyon muhafazalı menkul değerler üzere çeşitli finansal araçlarla borçlanmaya gidiyor.
Ulusal borç, bu borçlanmanın ve bu menkul değerleri satın alan yatırımcılara ödenmesi gereken faizlerin birikiminden oluşuyor.
BÜTÇE AÇIKLARIYLA ULUSAL BORÇ BÜYÜYOR
Federal hükümette tekrar eden bütçe açıkları görüldükçe ulusal borç artıyor.
ABD Hazine Bakanlığının bilgilerine nazaran, federal hükümetin toplam bütçe açığı, 2025 mali yılının yedinci ayı olan nisan prestijiyle 1,05 trilyon dolar düzeyinde bulunuyor. Kelam konusu açığın, geçen yılın birebir devrinde 855,2 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiği kayıtlarda yer alıyor.
Son 100 yılda ABD’nin federal borcunun 1924’te 395 milyar dolar düzeyinden 2024’te 35,46 trilyon dolara çıktığı kayıtlarda yer alıyor.
ABD’NİN ULUSAL BORCU 36 TRİLYON DOLARI AŞTI
ABD Hazine Bakanlığı verilerine göre, ülkenin ulusal borcu halihazırda 36,2 trilyon dolar düzeyinde bulunuyor. ABD’nin 2024 mali yılı için ortalama GSYH’si 28,83 trilyon dolar olurken, bu sayının 35,46 trilyon dolara ulaşan borcunun altında kaldığı dikkati çekiyor.
Bu durumun, ülkenin borcunun GSYH’ye oranının 2024 mali yılında yüzde 123’e çıkmasına neden olduğu belirtiliyor. Borcun GSYH’ye oranının yüksek olması, hükümetin borcunu geri ödemede daha fazla zorluk yaşayacağını gösteriyor.
HARCAMALAR VE GELİRLER ORTASINDAKİ DENGESİZLİK BORCU ARTIRIYOR
ABD’nin harcamaları ile gelirleri ortasında yapısal dengesizlik nedeniyle borcun artmaya devam etmesi bekleniyor.
Amerika’nın yaşlanan nüfusu, sıhhat hizmeti maliyetlerinin artması ve süratle yükselen faiz sarfiyatları, ülkenin harcamalarındaki genel artışın temel nedenleri ortasında gösteriliyor. Bu durum, mevcut vergi sisteminin yapılan vaatleri karşılayacak kadar gelir toplamaya uygun olmamasıyla birleştiğinde bütçe açığı kronik hale geliyor ve borç sürdürülemez bir formda büyümeye devam ediyor.
Peter G. Peterson Foundation tahliline nazaran, gelecek 25 yıl içinde uzun vadeli federal harcamalardaki artışın en büyük nedeni Amerika nüfusunun yaşlanması olacak. Ülkede 65 yaş ve üzeri nüfus, çalışma çağındaki nüfustan çok daha süratli artacak ve bu da emeklilere yönelik programlardaki harcamaların yükselmesine yol açacak.
Ulusal borcun artması ve yüksek faiz oranları, ABD bütçesinden daha fazla hissenin borcun faiz masraflarına ayrılması manasına geliyor.
FAİZ MALİYETLERİ, EN BÜYÜK İKİNCİ HARCAMA KALEMİ OLDU
Faiz maliyetlerinin, 1 Ekim 2024’te başlayan ve 30 Eylül’de sona erecek 2025 mali yılının birinci 7 ayında, toplumsal güvenlik harcamalarının akabinde federal hükümetin en büyük ikinci harcama kalemi olduğu dikkati çekiyor.
ABD Hazine Bakanlığının bütçe raporuna nazaran, faiz masraflarının 2025 mali yılının yedinci ayı olan nisan prestijiyle toplam 579 milyar dolara ulaştığı hesaplanıyor. Bu fiyatın geçen yılın birebir periyodunda 514 milyar dolar olduğu kayıtlarda yer alıyor.
Faiz ödemelerinin, gelecek yıllarda federal bütçenin en süratli büyüyen harcama kalemi olması bekleniyor.
Kongre Bütçe Ofisi projeksiyonlarına nazaran, 2026-2035 mali yılları ortasında net faiz ödemelerinin toplamının 13,8 trilyon dolar olacağı iddia ediliyor. Faiz masraflarındaki yükseliş, kamu ve özel bölümde yapılabilecek yatırımların önünü kesme riski taşıyor.
ABD İKTİSADININ BÜYÜME BEKLENTİLERİ
Yapılan projeksiyonlara nazaran, borç artışındaki mevcut trendin devam etmesi halinde ABD iktisadının büyüklüğünün 2035’te 340 milyar dolar, 2055’te 1,1 trilyon dolar ve 2075’te 1,8 trilyon dolar azalacağı öngörülüyor. Birebir formda ülkede istihdamın 2035’te 1,2 milyon, 2055’te 2,7 milyon ve 2075’te 3,6 milyon kişi azalacağı, fiyatların de 2035’te yüzde 0,6, 2055’te yüzde 3 ve 2075’te yüzde 5,3 düşeceği varsayım ediliyor. Özel bölüm yatırımlarının ise 2035’te yüzde 13,6, 2055’te yüzde 17,1 ve 2075’te yüzde 21,6 oranında düşeceği öngörülüyor.
