By Ege Üniversitesi (EÜ) Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Yılmaz Tonbul’un yürütücülüğünde, TÜBİTAK 3005 Projesi kapsamında düzenlenen “Lisansüstü Eğitimde Disiplinlerarasılığın Geleceği Çalıştayı” tamamlandı. Sıhhat, Toplumsal, Fen ve Eğitim Bilimleri Enstitülerinin üst idareleri ile farklı disiplinlerden öğretim elemanlarının iştirakiyle gerçekleşen çalıştayda, disiplinlerarası lisansüstü programlara yönelik mevcut durum ve geleceğe ait teklifler ele alındı.
Prof. Dr. Yılmaz Tonbul, “Çalıştay öncesinde, karşılık aranacak sorulara dair ulusal ve milletlerarası seviyede farklı data toplama araçlarıyla elde edilen bulgular özetlenerek iştirakçilere sunuldu. Çalıştayda her oturum, belli sorular etrafında yapılandırıldı. Bu sorulardan kimileri şu biçimdeydi. Lisansüstü eğitimde disiplinlerarasılık gerekli mi? Neden? Hangi disiplinlerarası programlara muhtaçlık duyuluyor? Lisansüstü programlara müracaat sayılarındaki azalışın sebepleri nelerdir ve bu sayı nasıl artırılabilir? Disiplinlerarası programların yaygınlaştırılmasında karşılaşılan sıkıntılar nelerdir? Bu programlarda tesirli öğretimsel ve danışmanlık uygulamaları neler olmalıdır? İştirakçiler, disiplinlerarası programların gerekliliğini üç ana başlık altında söz ettiler. Karmaşık problemlere tahlil üretme gereksinimi, akademide dönüşüm ihtiyacı ve akademik mesleğe ve bilimsel üretime katkı sağlama. Klasik disiplin hudutlarının ötesine geçen, çağın değişen bilimsel, toplumsal ve teknolojik ihtiyaçlarına karşılık verebilecek yeni kuşak program teklifleri sunuldu. Sıhhat ve temel bilimlerin, mühendislik ve toplumsal bilimlerle bütünleştiği, şimdiki meseleler (örneğin şiddet) etrafında temellenen disiplinlerarası programlar dikkat çekti. Disiplinlerarası programların yaygınlaştırılmasında yapısal, yönetimsel ve kültürel mahzurların bulunduğu söz edilirken, öğrencilerin yalnızca bilgi alıcısı değil, bilgi üreticisi ve sorun çözücü pozisyonuna gelmelerinin kıymeti vurgulandı. Öğretimsel etkinliklerde çeşitliliğe ve uygulama odaklılığa dikkat çekildi. Klâsik didaktik yaklaşımın yerine etkin eğitim, dönüştürücü öğrenme, sanayi ile entegre dersler, sektörel gereksinimlere yönelik tez çalışmaları, iş-staj protokolleri üzere uygulamaların daha tesirli olduğu belirtildi. Uluslararasılaşmanın ehemmiyeti vurgulanarak, yurt dışı araştırma fonları, öğrenci hareketliliği ve akademik iş birliklerinin artırılması gerektiği lisana getirildi” diye konuştu.
“Önemli Çıktılar Elde Edildi”
Tez süreçlerinde önerilen çift danışmanlık sistemi ve disiplinlerarası heyet yapılarının öğrencilerin daha geniş bir perspektif kazanmasını sağladığının belirlendiğini söyleyen Prof. Dr. Yılmaz Tonbul, “Ancak bu yapının işlerlik kazanabilmesi için danışmanlık kapasitesinin güçlendirilmesi gerektiğine işaret edildi. İştirakçiler, disiplinlerarası danışmanlığın sırf akademik bilgi değil, birebir vakitte güçlü irtibat ve uyum maharetleri gerektirdiğini söz ettiler. Müracaat sayılarındaki düşüşe dikkat çekilen çalıştayda, bu durumun ekonomik zorluklar, istihdam garantisi eksikliği ve yeni jenerasyon öğrencilerin değişen beklentileriyle bağlantılı olduğu belirtildi. Bu düşüşü bilakis çevirebilmek için öğretimsel çeşitliliğin artırılması, tanıtım stratejilerinin güçlendirilmesi ve burs imkanlarının geliştirilmesi gerektiği söz edildi. Kesimden kopuk bir lisansüstü eğitimin, tez niteliğini olumsuz etkileyebileceği belirtilirken; sanayi iş birlikli, patentle sonuçlanan tez projelerinin üretime ve ülke kalkınmasına katkı sunacağı vurgulandı. Bu bağlamda, sıkıntılara tahlil odaklı yaklaşımın kıymeti bir kere daha lisana getirildi. Disiplinlerarası programların ülke kalkınmasında bir dinamo misyonu görebileceği görüşü ön plana çıktı” diye konuştu.
“Köklü Bir Dönüşüm İmkanı Sundu”
Çalıştay raporunda, disiplinlerarası programların uluslararasılaşmasının artırılması gerektiği, ERASMUS ve COST üzere programlarla öğrenci ve akademisyen hareketliliğinin bilhassa teşvik edilmesi gerektiği vurgulandı. Prof. Dr. Tonbul, “Çalıştayın sonuçları, Türkiye’deki disiplinlerarası lisansüstü eğitim sisteminde esaslı bir dönüşüm için kapsamlı bir yol haritası sunmaktadır. Katılımcılar, Yükseköğretim Kurulu ve Üniversitelerarası Konsey seviyesinde disiplinlerarası programlara özel siyasetlerin geliştirilmesi gerektiğini ve bu programların yürütülmesini kolaylaştıracak enstitü, merkez yapıların tekrar tasarlanması gerektiğini söz etmişlerdir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
