By Dünya genelinde her yıl milyonlarca insan, yerleşim yerindeki tehlikeli başıboş hayvanlar nedeniyle canını kaybederken sayısız insan ise önemli halde yaralanıyor.
Hem halk sıhhatini hem de toplum güvenliğini önemli biçimde tehdit eden bu hayvan hücumları hakkında mevt ve akın olaylarının yüksek oranını dikkate alan Avrupa ülkeleri, başıboş hayvanlara karşı sıkı ve önemli yasal düzenlemelere gitti.
ÖRNEK TEŞKİL EDİYOR
Avrupa’da kâfi kapasiteye sahip barınaklar ve yıllar içinde sahipsiz olanların toplanması, sahiplendirilmesi ve uyutulması bahislerinde uygulamaya konulan yasal düzenlemeler, bu hayvanların sokaklarda halka tehdit oluşturmaması ve popülasyonlarının denetim altında tutulması için örnek teşkil ediyor.
YERLEŞİM YERLERİNDE SAHİPSİZ HAYVANLARA MÜSAADE YOK
Avrupa ülkelerinde sahipsiz hayvanlar, yasalar çerçevesinde oluşturulan takımlarca toplanıyor, kısırlaştırılıyor ve çip kullanımı mecburiliği sayesinde kayıt altında tutuluyor.
Sahipsiz hayvanların ömür şartlarını uygunlaştırmak ve içinde bulundukları duruma ait farkındalık oluşturmak gayesiyle 2010’dan bu yana her yıl 4 Nisan “Dünya Sokak Hayvanları Günü” olarak kutlanırken Avrupa’da evcil hayvanını sokaklara bırakanlara caydırıcı cezalar uygulanıyor ve yerleşim yerlerinde sahipsiz hayvanlara müsaade verilmiyor.
AVRUPA ÜLKELERİ UYUTMA SEÇENEĞİNİ TERCİH EDİYOR
Her ülkenin sokaklardaki sahipsiz hayvanlardan kaynaklanan sıkıntılara ait kendi tahlil yollarını ürettiği Avrupa’nın birtakım ülkelerinde toplama, sahiplendirme ve sıkça uyutma yolları izlenirken evcil hayvanları sokaklara bırakarak kuralları ihlal edenler için birden fazla yerde para ve kimi bölgelerde mahpus cezaları devreye giriyor.
Hollanda’da, sokaklarda sahipsiz hayvan bulunmazken bu sorun sıkı uygulanan kanunlar ve toplanan hayvanların getirildiği çağdaş barınaklarla çözülmüş durumda.
HOLLANDA’DA SOKAKLARDA BAŞIBOŞ KÖPEK YOK
Amsterdam Hayvan Barınağı (DOA) yetkilisi Esther Balfoort, AA muhabirine, Hollanda’da sokaklarda yaşayan köpeklerin olmadığını belirterek, “Eğer sokakta bir köpek görülürse çoğunlukla kaybolmuş ya da terk edilmiştir. Bu durumda polis yahut hayvan ambulansı çağrılır ve köpeğin mikroçipinin olup olmadığı denetim edilir.” dedi.
Hollanda’daki en büyük barınak olan DOA’da 161 köpeğin bulunduğunu belirten Balfoort, “Yılda 2-3 bin köpek buradan geçiyor. Buraya gelen köpeklerin hepsinin farklı öyküleri var. Bazen sahipleri ölüyor ya da kanser üzere önemli hastalıklar nedeniyle hayvanlarına bakamıyor. Ayrıyeten terk edilen yahut istismara uğrayan köpekler de bize geliyor.” diye konuştu.
Balfoort, ülkede sahipsiz olduğu düşünülen bir hayvanın sokaklarda görülmesi durumunda çabucak yetkililerce toplanarak belirlenebilirse sahibinin bulunmaya çalışıldığını, bunun mümkün olmadığı durumlarda da barınaklara getirildiğini anlattı.
MİKROÇİP TAKTIRILMASI ZORUNLU
Hollanda’da evcil hayvanlar için mikroçip uygulamasının mecburî olduğunu belirten Balfoort, “Kedi yahut köpeğinize mikroçip taktırmak zorundasınız. Bu, bir pirinç tanesi büyüklüğünde küçük bir şey ve veteriner bunu derinin altına implante edebiliyor. Bu mikroçipe hayvanın sahibi hakkında birtakım bilgiler yerleştiriyoruz, e-posta adresi, telefon numarası, adresi, ayrıyeten köpeğin ismi, yaşı ve ırkı üzere bilgiler de çipe ekleniyor.” dedi.
Balfoort, “Eğer bir köpek kaybolursa yahut siz köpeğinizi kaybederseniz ve birisi onu bulup bir veterinere yahut polise götürürse mikroçipi tarayıp bilgileri görebilirler. Böylelikle köpeğinizi yahut kedinizi bulabilirsiniz.” diye konuştu.
KÖPEĞİNİ SOKAĞA ATANLARA ÖNEMLİ PARA CEZASI VAR
Hollanda’da satın aldıkları yahut sahiplendikleri köpekleri sokağa bırakanlar, bulundukları belediyeye nazaran yüklü para cezalarıyla karşı karşıya kalıyor.
Ülkede sahiplerinin 14 gün (yeni doğan köpekler için 7 hafta) içinde köpeklerini bağlı oldukları belediyeye kaydetmeleri mecburî. Ayrıyeten belediyeye nazaran yıllık 120-160 euro köpek vergisi ödemeleri gerekiyor.
BELÇİKA’DA SOKAKLARDA BAŞIBOŞ HAYVANLARA RASTLANMIYOR
Belçika’da sahipsiz hayvanlar, bağışçıların finanse ettiği barınaklara götürülüyor. Ülkedeki köpeklere çip takılması mecburî. Bulunan sahipsiz köpeklerin çipleri incelenerek sahipleriyle irtibata geçiliyor ve hayvanlar bulundukları bölgedeki en yakın barınağa teslim ediliyor.
Sahipsiz hayvanların çoğunlukla tıbbi nedenlerle uyutulduğu Belçika’da köpeklerin kısırlaştırılması için bir mecburilik yok lakin hayvanseverler, kedilerde olduğu üzere köpeklerde de kısırlaştırma yapılmasını savunuyor.
ALMANYA SAHİPSİZ KÖPEKLERİ ANINDA TOPLUYOR
Hayvanlar konusunda kuralların sıkı uygulandığı Almanya’da, köpek sahipleri vergi ödüyor. Evcil hayvan sayısının 10 milyonu geçtiği ülkede köpek sahiplerinden yılda 400 milyon euro vergi toplanıyor ve bunun bir kısmıyla hayvan barınaklarının masrafları karşılanıyor.
Sokakta görülen sahipsiz hayvanlar, polise ihbar edildikten sonra takımlar tarafından yakalanarak barınaklara götürülüyor. Genelde evcil hayvan bakmaktan vazgeçen bireylerin terk ettiği, kaybolan, insanlara ziyan verdiği için alıkonulan ve yasa dışı formda ülkeye sokulmaya çalışılırken gümrüklerde yakalanan hayvanlar, barınaklarda rehabilite ediliyor. Barınaktaki rehabilitasyonu tamamlanan hayvanlar sahiplendirilebiliyor.
İSPANYA’DA SOKAKLARDA SAHİPSİZ KÖPEKLERE YER YOK
İspanya’da sokaktaki sahipsiz hayvan sorununun tahlili için barınak inşa edilmesi, mecburî kısırlaştırma ve çip kullanımı üzere tedbirler alınmış durumda.
İspanya’da yürürlüğe giren Hayvan Refahı Yasası mucibince hayvanlarını sokağa terk edenlere 45 bin euroya kadar verilen para cezası artırıldı. Öte yandan, hayvanlara makûs muamelede 200 bin euroya kadar para cezalarına ek 18 aya kadar mahpus cezası da getirildi. Hayvanların sıhhat nedeni dışında uyutulması da yeni maddeyle artık ülke genelinde yasaklandı.
FRANSA’DA BAŞIBOŞ HAYVANLAR UYUTULUYOR
Avrupa’da en çok evcil hayvanın olduğu ülkelerden Fransa’da yerleşim yerlerinde sahipsiz hayvan bulunmuyor. 80 milyon evcil hayvanın bulunduğu ülkede her yıl 100 bin kadar hayvan sokağa terk edilse de gruplar tarafından toplanarak barınaklara götürülüyor.
İhbar edilen sahipsiz hayvanlar toplatılıyor ve bakım merkezlerine götürülüyor. Bakım merkezine alınanların çip ya da dövme ile mecburî kimlik numaraları bulunup bulunmadığına bakılıyor, hayvanların sahiplerine ulaşılmaya çalışılıyor.
Bakım merkezi ve barınaklarda yer kalmayınca hayvanlar uyutuluyor.
Fransa’da yasalar gereği evcil hayvanların sokağa bırakılması yasak, bu kanunu ihlal edenler 3 yıl mahpus ve 45 bin euro para cezası alıyor.
İNGİLTERE’DE YERLEŞİM YERLERİNE GİREN BAŞIBOŞ KÖPEKLER TOPLANIYOR
İngiltere’de köpeklere sahiplerinin bilgilerini bulunduran mikroçip takmak kanunlar mucibince zarurî. Ülkede hayvan sahipleri bağlantı bilgilerini ya da adresini değiştirdiği vakit mikroçipteki bilgilerin de güncellenmesi gerekiyor.
Yerleşim yerlerinde görülen sahipsiz köpekler, ihbar edildiğinde belediye gruplarınca toplanıyor. Toplanan sahipsiz hayvanlar, evvel gerekli bakımları yapılmak üzere bir merkeze alınıyor, daha sonra barınaklara teslim ediliyor. Bir haftalık süreçte sahibi bulunamayan, barınağa alınamayan, bir derneğin teslim almadığı ya da sahiplenilmeyen hayvanlar uyutuluyor.
YUNAN BELEDİYELER BAŞIBOŞ HAYVANLARI KISIRLAŞTIRIYOR
Yunanistan’da sahipsiz hayvanların bakımı konusunda istekli kuruluşlar ön plana çıkıyor. Ülkedeki sahipsiz hayvanların bakımı 2021’de çıkarılan kanunla belediyelerin sorumluluğuna geçti lakin sivil toplum kuruluşları da bu alanda misyon alıyor.
Yasa yeterince evcil hayvanlar çevrim içi sistemle kayıt altına alınıyor. Ülkede evcil hayvanların kısırlaştırılması zarurî lakin bunların yavrularını kimin sahipleneceğinin bildirilmesi koşuluyla yalnızca bir defa doğum yapmalarına müsaade ediliyor.
İTALYA’DA SALDIRGAN HAYVANLAR UYUTULUYOR
İtalya’da sahipsiz hayvanlarla başa çıkabilmek için çeşitli yasalar uygulanıyor.
Ekipler tarafından yakalanan sahipsiz hayvanlar evvel veterinere götürülüyor, sıhhat taramasından geçirilerek rastgele bir çipinin bulunup bulunmadığı denetim ediliyor. Çipi olmayanlar, yasa yeterince bölgesel ya da mahallî idareler tarafından finanse edilen barınaklara bırakılıyor.
Terk edilmiş ya da sahibinin ceza ödemeye razı olup bıraktığı hayvanlar, 60 günün sonunda öbür biri tarafından sahiplenilebiliyor. Sahiplendirilemeyen hayvanlar da barınaklarda tutuluyor. Sıhhat ya da saldırganlık durumu nedeniyle evcilleştirme sürecinden başarılı çıkamayan hayvanlar, ilgili mercilerin onayı doğrultusunda uyutulabiliyor.
İSVİÇRE, SALDIRGAN VE HASTA HAYVANLARI UYUTUYOR
İsviçre’de köpeklere mikroçip takılması ve bilgilerinin kayıt edilmesi zarurî. Bu uygulamanın sahipsiz kediler için de yapılması düşünülüyor.
İsviçre’de sokaklardaki sahipsiz hayvanlar, gruplar tarafından toplanıp barınağa götürülüyor ve sahibinin gelip onu alması için 2 ay yasal müddet tanınıyor. Belirlenen müddette sahibi bulunamayan hayvanlar, sahiplendirilmek üzere diğerine verilebiliyor. Barınaklarda sahiplendirilemeyen hayvanların uyutulması tekniğine başvurulmazken bu uygulama, yalnızca çok saldırgan ve hasta hayvanlar için yapılıyor.
