By Türkiye, kuş gribi salgını yüzünden yumurta arzının düştüğü ve fiyatların rekor düzeylere yükseldiği ABD’ye 80 bin ton civarında yumurta ihraç etti. Fakat bu ihracat ABD’de yumurta fiyatlarının düşmesine yararken Türkiye’de fiyatların artışına neden oldu.
ABD Tarım Bakanı Brooke Rollins, ülke genelinde yumurta fiyatlarının artmasına neden olan kuş gribi kaynaklı arz düşüncesini hafifletmeye yönelik Türkiye ve Güney Kore’den yumurta ithal ettiklerini, öteki ülkelerle de yumurta ithalatı konusunda görüştüklerini söz etmişti. Bu açıklama 80 bin tonluk yumurta ihracatında yaşanacakların adeta habercisi üzereydi.
ÖNLEMLER GERİSİ GERİSİNE GELDİ
Türkiye’den ABD’ye yüklü ölçüde yumurta ihracatı başlayınca Ticaret Bakanlığı iç piyasada fiyatların artmaması için gerisi gerisine iki tedbire başvurdu. Birinci olarak 25 Şubat 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile yumurta ihracatına kilo başına 50 cent fon getirildi. Fon, 26 Şubat 2025’te yürürlüğe girdi. Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı’na nazaran yumurta ihracatında kilo başına 50 cent karşılığı Türk Lirası, Destekleme Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) kesintisi uygulanması kararlaştırıldı.
Ancak ABD’nin Bilhassa Türkiye ve Güney Kore’den hiçbir şart gözetmeksizin yumurta satın alma talebinde ısrar etmesi sonrası Türkiye’den ithalat fon kararına karşın durmadı. Bunun üzerine Ticaret Bakanlığı ikinci önlem olarak fon artırıldı. Bu kapsamda, sofralık yumurtanın ihracatında uygulanacak kesinti meblağı, Cumhurbaşkanı Kararı ile kilogramda 0,5 dolardan 1,5 dolara yükseltildi.
FİYATLAR TAVAN YAPTI
Ancak alınan tedbirlere karşın ABD tesiri yumurta fiyatlarına artırım olarak yansıdı. Zincir marketlerde 170 liraya satılan 30’lu yumurta kolisi 195 liraya yükseltildi. Böylelikle 2025’te 157 liraya satılan tıpkı tip ve birebir uzunluk yumurtanın kolisi evvel 170 liraya yükseldi. Birebir kolinin fiyatı yalnızca 1 Mart’tan itibaren yine yüzde 15’lik bir görmüş oldu. Bir öbür dikkat çeken bahis ise 3 zincir marketin fiyatlara tıpkı gün artırım yapması oldu.
