By 2022 yılında silahlı atak sonucu öldürülen Kıbrıslı iş insanı Halil Falyalı’nın, bir periyot finans işlerini yürüttüğü öne sürülen Cemil Önal adadaki yasa dışı bağlantılarla ilgili birtakım argümanlarda bulundu.
Kıbrıs’ın kuzeyinde yayın yapan Bugün Kıbrıs gazetesinin 14, 15 ve 16 Nisan tarihlerinde yayımladığı söyleşide Önal, Türkiye’den kimi bürokratlar ve siyasetçiler ile kimi yakınlarının Falyalı ile yakın bağ kurduğunu öne sürdü.
Önal, hakkındaki Türkiye merkezli kabahat örgütü davası devam eden Falyalı’nın, yaşarken çeşitli şantaj kasetleri hazırladığını ve Ankara’daki birtakım yetkililerin bu kasetlerin elde edilmesi için efor sarf ettiğini tez etti.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Lideri Özgür Özel de bir açıklamasında savlara yer verdi.
Türkiye’deki yetkililer ise tezleri kesin bir dille reddetti.
Dışişleri Bakanlığı, “iddiaların tamamıyla gerçek dışı olduğunu” belirtti.
Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı Dezenformasyonla Gayret Merkezi (DMM) isim vermeden bu habere değinerek “asılsız argümanlara prestij etmeme” daveti yaptı.
Eski içişleri bakanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) İstanbul Milletvekili Süleyman Soylu da argümanlara sert reaksiyon gösterdiği bir açıklama yayımladı.
Önal’ın tezlerini, bu savlara verilen karşılıkları ve Falyalı’nın kurdurduğu argüman edilen yasa dışı bahis çarkı ile ilgili merak edilenleri derledik.
Halil Falyalı kimdir?
Halil Falyalı, adanın kuzeyinde yıllarca, otel ve kumarhane işletmecisi olarak tanındı.
Sosyal medya paylaşımları, gösterişli bir hayata sahip olduğuna işaret ediyordu.
Organize suç örgütü lideri Sedat Peker’in 2021 yılında yayımladığı YouTube görüntülerinde ortaya attığı tezlerle Falyalı, Türkiye’de de merak edilen bir isme dönüştü.
Peker, Falyalı’nın “uyuşturucu kaçakçılığından gelen para trafiğini yürüttüğünü ve elinde birtakım şantaj kasetleri olduğunu” öne sürüyordu.
Peker, Türkiye’den birtakım siyasetçiler ve yakınlarının Falyalı ile ilgide olduğunu da argüman ediyordu.
Falyalı o devir bu argümanları reddetti.
Ankara merkezli olarak yürütülen “Halil Falyalı hata örgütünün yasa dışı bahis faaliyetleriyle” ilgili dava ise devam ediyor.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın hazırladığı ve 6 Aralık 2024’te kabul edilen iddianamede, 35’i örgüt yöneticisi 250 kuşkulu yer alıyor.
İddianamede, yasa dışı bahis kabahatinin, internet üzerinden erişim sağlanan web siteleri aracılığıyla gerçekleştirildiği öne sürülüyor.
Para transferlerinde ekseriyetle ATM’ler, taşınabilir bankacılık ve internet bankacılığı üzere sistemlerin kullanıldığı anlatılan iddianamede, son basamakta örgüt yöneticilerinde toplanan gelirlerin kripto varlıklara çevrildiği argüman ediliyor.
Falyalı cinayeti kim tarafından işlendi?
Falyalı, 8 Şubat 2022 yılında Girne’de, otomatik silahlı saldırganlar tarafından aracına düzenlenen akında öldürüldü.
Olayda Falyalı’nın sürücüsü de hayatını kaybetti.
İstanbul’da yakalanan yedi sanık mahpus cezasına çarptırıldı.
Sanıklardan Mustafa Söylemez’e iki kere ağırlaştırılmış müebbet cezası verildi.
Cemil Önal kimdir?
Cemil Önal, Falyalı’nın yakınında olan bir isimdi. Anlattığına nazaran bir devir onun finans işlerini yürüttü.
Önal, Falyalı cinayetinden sonra kuşkulu sıfatıyla aranmaya başladı fakat yurtdışına kaçtı.
Aralık 2023’te Hollanda’da yakalanan Önal, bu ülkede yargılanmaya başladı. Türkiye’ye iade edilmedi.
Hollanda Adalet Bakanlığı BBC Türkçe‘nin Önal’la ilgili bilgi talebine “Bireysel davalarla ilgili bilgi veremiyoruz” cevabını verdi.
Önal memleketler arası kuruluşa neler anlattı?
Cemil Önal, geçen aylarda cezaevinden, global çapta faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşu Organize Kabahat ve Rüşvet Kaydı Projesi’ne (OCCRP) konuştu.
Proje kapsamında yer alan bireyler Öcal ile 20 saati aşkın süren telefon röportajları yaptı.
Bunun sonucunda OCCRP, 13 Şubat 2025’te “Öldürülen Kıbrıslı Türk İşadamının Global Online Bahis İmparatorluğu” isimli bir araştırma yayımladı.
Araştırmada, Önal’dan “Falyalı’nın uzun mühlet finans müdürlüğünü yapmış kişi” olarak bahsedildi.
Araştırmada Önal’ın, Türkiye ve Kıbrıs’ın kuzeyindeki Türk idaresinin kamu görevlilerine her ay yaklaşık 15 milyon dolarlık “sponsorluk” ödemesini şahsen ayarladığı argümanları lisana getirildi.
“Anlattığı sistemi işvereni için kendisi kurduğunu” savunan Önal, cinayetle ilgisi olduğu tezini reddetti.
Önal son röportajında hangi tezleri ortaya attı?
Önal’ın son günlerde gündeme gelmesi ise Kuzey Kıbrıslı gazeteci Ayşemden Akın’la yaptığı söyleşi ile oldu.
Akın’ın Önal ile Hollanda’da yaptığı söyleşi, Bugün Kıbrısgazetesinde “Halil Falyalı Yaşıyor” başlığıyla yazı dizisi olarak yayımlandı.
Dizide Önal’ın; Türkiye’deki kimi bürokrat ve siyasetçiler ile yakınlarının Falyalı ile alakalar geliştirdikleri, Falyalı’nın elinde şantaj kasetleri olduğu, Falyalı’nın merkezinde olduğu kümenin Türkiye’de rüşvetle kimi soruşturma evraklarından isim sildirdiği üzere savlarına yer veriliyor.
Ayrıca Önal, yasa dışı bahisle elde edilen paranın aklanma formüllerine dair de savlarda bulunuyor.
Önal söyleşide, bir periyot Lefkoşa Büyükelçiliği yapan Yasin Ekrem Serim ve birtakım aile üyeleri ile Falyalı ortasında yakınlık olduğunu da argüman ediyor.
Önal, Serim’in, Falyalı’nın kasetlerini ele geçirmesi için Kuzey Kıbrıs’ta görevlendirildiğini öne sürüyor.
Önal’ın kimi savları ortasında Hakan Fidan’ın yakınlarının da ismi geçiyor.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel 15 Nisan’daki küme toplantısında argümanları gündeme getirirdi.
Özel, “Şimdi, bu ismi geçenler üzerinden bir tane, her şeyi göze alan savcı arıyoruz” dedi.
Ankara: ‘sistematik iftira ve karalama kampanyası’
Dışişleri Bakanlığı, “Bakanlığımıza ve sayın bakanımıza yönelik dile getirilen tezler büsbütün gerçek dışıdır” dedi.
Açıklamada argümanlar, “sistematik iftira ve karalama kampanyası” olarak tanım edildi.
Bakanlık “herhangi bir somut kanıta dayanmayan bu temelsiz tezler karşısında” yasal yollara başvurulacağını söyledi.
Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı’na bağlı DMM’den yapılan açıklamada ise “Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçiliği vazife değişimi ile ilgili manipülatif haberler kurgulandığı tespit edilmiştir” cümlesine yer verildi.
Açıklamada, “Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın isimlerinin de geçtiği haberlerdeki kelamda diyalog ve tezlerin tamamı hayal eseridir. Temelsiz savlara prestij etmeyiniz” sözleri yer aldı.
Eski içişleri bakanı ve AKP İstanbul Milletvekili Süleyman Soylu da yazı dizisinin akabinde X hesabından bir açıklama yaptı.
Geçmişte kendisi hakkında, Halil Falyalı ile ilişkili kimi argümanlar gündeme gelmiş olan Soylu, son açıklamasında şunları söyledi:
“Bu cinayetin, öbür bir ülkeye kaçan, hakkında kırmızı bülten çıkarılan ve iadesi beklenen bir numaralı şüphelisinin bir yıl evvel ortaya attığı hayal eseri iftiraları daima tekrar edenlere biz ‘operasyon çocuğu’ dedik, haklı çıktık.
“Her türlü dış istihbaratın oyuncağı hâline gelen bu şahısların, bahis ne olursa olsun, ellerinde evrak, bilgi ve ispat varsa ortaya koymamaları namertliktir.”
Son röportajda direkt Soylu ile ilgili bir sav bulunmuyor.
Yasin Ekrem Serim kimdir?
Önal’ın röportajında bahsettiği Yasin Ekrem Serim, Ağustos 2024 ve Mart 2025 ortasında Lefkoşa Büyükelçisi olarak vazife yaptı.
Serim, son devirde ise Dışişleri Bakan Yardımcılığı görevinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yakın isimlerden biri olarak bilinen babası Maksut Serim, geçmişte Vakıfbank’ta genel müdür yardımcılığı da dahil çeşitli vazifeler aldı.
Maksut Serim ayrıyeten 2003-2016 yılları ortasında başbakanlık bünyesinde basın ve halkla münasebetler müşavirliği ve başbakanlık başmüşavirliği misyonlarını yürüttü.
Bir periyot cumhurbaşkanlığı başdanışmanlığı de yapan Maksut Serim, Halkbank’ın yönetim kurulu üyeliğinde de bulundu. Serim hala Halkbank’ın kredi komitesi yedek üyesi.
Yasin Ekrem Serim’le ilgili birtakım argümanlar geçmişte de gündeme gelmişti.
Ocak 2024’te CHP İstanbul Milletvekili Yunus Emre, TBMM’de, Serim’in Halil Falyalı ile hakkında yakalama kararı varken bir şirkete ortak olduğunu sav etmişti.
Bunun akabinde Serim’in avukatı Muhammed Kerim Karadağ, tezlerle ilgili kapsamlı bir açıklamada bulunmuştu.
Karadağ, “Müvekkilim Yasin Ekrem Serim, bahsi geçen şahısla [Halil Falyalı] hiçbir biçimde şirket kurmamış, ortak ticari faaliyette bulunmamıştır” demişti.
“Esasen bahsi geçen satış¸, taşınmaz satışına ait olup şirkete bağlı bir taşınmazın satışı, şirket paylarının bölümü üzerinden yapılmıştır” diyen Karadağ şunları eklemişti:
“Bir gayrimenkul satışının yasa dışı şahıslarla paydaşlık olarak kamuoyuna servis edilmesi, açıkça kabahat teşkil etmektedir. Müvekkilimizin geçmişe dönük tüm süreçleri devlet kayıtlarında mevcut olup mal beyanı olarak da devlet kayıtlarında bulunmaktadır.”
İYİ Parti Küme Başkanvekili Turhan Çömez de 16 Nisan’da benzeri argümanlarda bulundu.
‘Kıbrıs kara paranın ve kirli ilgilerin merkezine dönüştü’
BBC Türkçe‘ye konuşan gazeteci Ayşemden Akın, “Önal’ın ortaya attığı argümanların kişisel suçlamalar olmanın ötesinde, Kıbrıs’ın kuzeyinin nasıl bir dönüşüm geçirdiğini gözler önüne serdiğini” söylüyor.
Akın, yüzeyden bakıldığında Kıbrıs’ın hâlâ bir turizm adası üzere görünebildiğini lakin perde ardında ise “kara para, yasa dışı bahis, mafya savaşları, faili meçhul cinayetler ve yozlaşma” olduğunu savunuyor.
Adada, geçim derdindeki gençlerin, “kolay paranın peşine düştüğünü ve bu yolun ucunun da birden fazla vakit yasa dışı şebekelere, kara para trafiğine ve cürüm örgütlerine çıktığını” belirtiyor.
Önal’ın tezlerin bu nedenle değerli olduğunu savunan Akın, “Kıbrıs artık yalnızca bir ada değil; kabahatin, kara paranın ve kirli bağlantıların merkezine dönüşmüş durumda. Biz bu sisteme itiraz ediyoruz” diye konuşuyor.
