By Kuzey Afrika’da Libya ve Cezayir’e komşu olan Tunus, hem Avrupa hem de Afrika pazarına erişimde avantajlı pozisyonuyla dikkat çekiyor.
Türkiye’nin Tunus Büyükelçisi Ahmet Misbah Demircan, iki ülke ortasındaki ticari iş birliğinin katma bedel üzerinden geliştirilebileceğine dikkat çekti.
İki ülke ortasındaki ticaret fırsatlarını açıklayan Büyükelçi Demircan, “Tunus üzerinden, Tunuslu firmalarla iş birliği imkanları göz önünde bulundurularak, Libya, Cezayir ve başka Afrika pazarlarına girilebilir.” sözünü kullandı.
TUNUS, TÜRK DÜNYASI İÇİN KIYMET TAŞIYOR
Tunus, tarihi ve kültürel bağlarının yanı sıra ticari iş birliği açısından da Türk iş dünyası için değer arz ediyor. Tunus’la Türkiye ortasındaki Özgür Ticaret Mutabakatı (STA), daha fazla ticaret ve daha büyük pazarlar için fırsatlar barındırıyor.
Ahmet Misbah Demircan’ın İstanbul Ticaret gazetesine verdiği ; Tunus özelinde Türkiye’yi kapsayan fırsatlara yönelik bilgi paylaştığı röportaj ise şöyle:
TİCARİ FIRSATLAR
Türkiye ve Tunus ortasındaki ticaret hacmini artırmak için en kıymetli fırsatlar ve mahzurlar nelerdir? Türk firmalarına sunulan özel teşvikler var mı?
Tunus, ülkemiz için istikrarlı ve kıymetli bir ihraç pazarı olma özelliğine sahip. Ülkemiz lehine dış ticaret istikrarı de gösteriyor ki Tunus pazarı, Türk firmaları açısından değerli bir ihraç pazarı olarak bedellendiriliyor. Tunus devletinin tüm yabancı yatırımcılara yönelik finansal teşvikleri, performans ve yatırım maliyetlerine yönelik yatırım primleri üzere değerli teşvik sistemleri mevcut. Bu dayanaklar; kalkınmada öncelikli bölgeler, dallar ve yatırım toplam fiyatına nazaran değişkenlik arz edebiliyor ve çok daha avantajlı bir durumun yakalanması mümkün olabiliyor.
REKABET DURUMU
Türk markaları Tunus pazarında nasıl daha güçlü bir yer edinebilir? Gümrük vergileri, lojistik yahut lokal rekabet açısından en büyük zorluklar nelerdir?
Normalde iki ülke ortasında STA sebebiyle vergisiz olarak ihracat yapmamız gerekiyor. Lakin Tunus, dış ticaret fazlası sebebiyle birtakım sanayi eserlerinde gümrük vergisi uyguluyor. Bununla temaslı olarak, Türk firmalarının ihraç pazarlarında belli bir olgunluğa erişmesi ve eserlerinde katma kıymetin bir kısmını Tunus’ta kazandırma tarafındaki yatırım teşebbüsünde bulunması, bu pazardaki başarıyı kıymetli ölçüde artıracak. Türk firmalarının üretimlerinin bir kısmını burada gerçekleştirmesinin ticarete kıymetli bir ivme kazanacağı değerlendiriliyor. İş birliği modeli uygulanarak, Tunus’un dış ticaretindeki açıktan kaynaklanan olumsuz algıyı olumluya çevirme imkanı mümkün.
GÜMRÜKSÜZ GİRİŞ
Tunus, Afrika pazarına açılan bir kapı olarak görülüyor. Türk firmaları Tunus’u bölgesel bir üretim ve ihracat merkezi olarak nasıl kıymetlendirebilir?
Tunus ve Türkiye’nin, bulundukları bölgedeki coğrafik ve ekonomik bağlamdaki kilit rolü iş birliği imkanlarını öne çıkarıyor. Bu çerçevede, Tunus pazarında Tunuslu firmalarla yapılacak iş birliği kıymet taşıyor. Komşu ülkeler Cezayir ve Libya ile birlikte değerlendirildiğinde, Tunus kıymetli bir pozisyonda yer alıyor.
Tunus üzerinden, Tunuslu firmalarla iş birliği imkanları da göz önünde bulundurularak, Libya, Cezayir ve başka Afrika pazarlarına girilebilir. Bunun yanı sıra, üretim süreçlerinin bir kısmının Türkiye’den Tunus’a transfer edilerek, burada makul bir oranda katma kıymet yaratılmasıyla eserin Tunus menşei kazanması sağlanacaktır. Bu biçimde Tunus’un öbür Afrika ülkeleriyle olan hür ticaret mutabakatları doğrultusunda gümrük vergisiz olarak o pazarlara ihraç edilmesi mümkün olabilir.
POTANSİYEL SEKTÖRLER
İnşaat, güç, tarım ve teknoloji üzere stratejik bölümlerde Türk yatırımları için en büyük potansiyel hangi alanlarda? Tunus hükümeti bu kesimlerde yabancı yatırımcıları nasıl destekliyor?
Türk yatırımcıların Tunus devletinin teşvikler verdiği öncelikli bölümleri tercih etmesinde yarar var. Tunus’ta öncelikli bölümler ortasında nanoteknoloji, biyoteknoloji, elektronik sanayi, besin sanayi, otomotiv sanayi, havacılık, denizcilik, demiryolu sanayi, dokuma ve giysi sanayi, bilgi bağlantı teknolojileri ile yenilenebilir güçler yer alıyor.
Tunus hükümeti tarafından yabancı yatırımcılara yönelik sunulan ve temelde vergisel teşviklerle muhakkak oranlarda sağlanan yatırım primlerini içeren takviye düzenekleri bulunuyor.
EKİPMAN VE HAMMADDE İTHALATINDA GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ
Vergi teşvikleri boyutuyla; büsbütün ihracata yönelik faaliyet gösteren firmalara sermaye malları, hammadde ve yarı mamul için vergi muafiyeti mevcut. Öbür taraftan; Tunus’un AB ülkeleri, Arap ülkeleri, Afrika ülkeleri ve Türkiye ile imzalanan STA’lar çerçevesinde, ilgili ülkelerden ekipman ve hammadde ithalatında gümrük vergisi muafiyeti uygulanıyor. Kelam konusu dayanakların oranları ve üst limitleri; yatırım primi ve altyapı dayanakları noktasında kalkınmada öncelikli bölgeler ve Tunus devletince öncelikli dallar göz önünde bulundurulmak suretiyle farklılaşabiliyor.
PAZAR HİSSESİ NASIL ARTIRILABİLİR?
Türk besin ve dokuma eserleri Tunus’ta ne kadar biliniyor? Türk eserlerinin pazar hissesini artırmak için nasıl bir strateji izlenmeli?
Türk besin, dokuma ve sanayi eserlerinin bilinirliği Tunus’ta epeyce yüksek düzeyde. Besin dalı ihraç eserleri ortasında lokum, kabak çekirdeği ve ay çekirdeği, fındık, ceviz, çam fıstığı birinci sıralarda yer alıyor. Dokumacılık ve hazır giysi eserleri ortasında LC Waikiki, Koton, Lufian, Penti üzere Türk markaları Tunus pazarında hâlihazırda mevcut ve ilgi gören markalar.
SANAYİ ÜRÜNLERİ
Ahmet Misbah Demircan, sanayi eserleri konusunda ise şu bilgileri paylaştı:
Tunuslu firmalar, STA’dan kaynaklanan vergi ve fiyat kalite avantajından ötürü makina alımlarında Türk eserlerini tercih ediyor. Bu noktada, Tunus ve Türkiye arasındaki iş birliği boyutunun ihracatın ötesine taşınarak iki ülke ortasında yatırım imkanlarının da değerlendirildiği bir çerçevede ele alınması, Türk eserlerine olan yaklaşıma da katkı sağlayarak, pazar hissesini artırma noktasında değerli bir işlev üstlenecek.
RiSK VE FIRSAT ANALİZİ
Tunus’ta yatırım yapmak yahut eserlerini satmak isteyen Türk iş beşerlerine en kıymetli tavsiyeniz nedir” sorusunu şu biçimde cevapladı: “Tunus’u güçlü istikametlerinden alınacak takviyeyle ve barındırdığı fırsatlarla birlikte kıymetlendirmek büyük kıymet arz etmekle birlikte, bu pazarın sahip olduğu birtakım zorlukların ise önlemli ve hazırlıklı bir iş modeli yaklaşımıyla bertaraf edilmesi gerekiyor. Bu halde Tunus pazarını hedefleyen firmalarımız için muvaffakiyetin kilidi açılacaktır.
FIRSATLAR VE RİSKLER
Büyükelçi Ahmet Misbah Demircan, ülke ekonomisindeki fırsatlar ve riskler hakkında da şu bilgileri paylaştı:
GÜÇLÜ YÖNLERİ
Tunus’un sahip olduğu tarihi ve kültürel zenginlikler, turizm bölümünü destekliyor.
Akdeniz’e kıyısı olan stratejik bir pozisyonda bulunması, dış ticaret için avantaj sağlıyor.
Ülkede genel olarak yeterli bir altyapı bulunuyor, bu da iş faaliyetlerini destekliyor.
ZAYIF YÖNLERİ
Yüksek işsizlik oranları, ekonomik kırılganlığa işaret ediyor.
Tunus’un güç muhtaçlığının büyük bir kısmı dışarıdan sağlanıyor. Münasebetiyle güç fiyatlarındaki dalgalanmalara hassas.
Zaman vakit siyasi ve toplumsal istikrarsızlıklarla karşılaşan Tunus’un ekonomik büyümesi bu durumdan olumsuz etkileniyor.
FIRSATLAR
Tunus, yabancı yatırım çekmek için ekonomik ıslahatları teşvik edebilir.
Yenilenebilir güç projeleri üzere sürdürülebilir güç alanındaki fırsatlar kıymetlendirilebilir.
Tunus, dış ticaretini çeşitlendirerek ekonomik büyümeyi destekleyebilir.
TEHDİTLER
Tunus’un bulunduğu coğrafyada yaşanan bölgesel istikrarsızlık, ekonomiyi olumsuz etkileyebilir.
İthalata dayalı bir iktisat, dış ticaret dengesizlikleri ve finansal zorluklara neden olabilir.
Tunus, sarsıntı ve öteki doğal afetlere karşı hassas olabilir, bu da ekonomik ziyanlara neden olabilir.
