By Son 5 yılda hayvan varlığında ülke genelinde düşüş yaşanırken, Aydın genelinde ise artış meydana geldi. Hayvancılık dalının problemleri ve tahlillerinin görüşüldüğü toplantıda konuşan Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Lideri Fevzi Çondur, “İlimiz, yalnız ziraî üretimde değil, birebir vakitte büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık alanında da kıymetli bir potansiyele sahiptir” dedi.
Önemli tarım ve hayvancılık kentlerinden olan Aydın’da üreticilerin meselelerine yönelik yürütülen çalışmalar aralıksız sürerken 2025 Yılı Hayvancılık Bölüm Toplantısı, Aydın Ticaret Borsası konut sahipliğinde gerçekleştirildi. Aydın’daki hayvancılık kesimi temsilcilerinin ve Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkililerinin katıldığı toplantıda, hayvancılık ile uğraşan üreticilerin sorun ve talepleri orta başlıklar halinde görüşüldü. Hürmet duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan programın açılış konuşmasını gerçekleştiren Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Lideri Fevzi Çondur; “Bugün burada yalnızca hayvancılık bölümünün mevcut durumunu değerlendirmekle kalmayıp, birebir vakitte stratejik kıymete sahip bu dala dair temel problemleri kapsamlı biçimde ele almak üzere bir ortaya gelmiş bulunmaktayız. Yerli üretimden ithalata, finansmana erişimden istihdam sıkıntılarına, kırsal kalkınmadan sürdürülebilirliğe kadar birçok kritik mevzuyu ortak akıl ve istişare çerçevesinde değerlendirmeyi hedefliyoruz. Bu doğrultuda, toplantımızın daha faal ve verimli geçmesini sağlamak emeliyle, hayvancılık kesiminde iştigal eden tüm üyelerimizden gelen talep ve teklifleri ana başlıklar halinde derledik. Bugünkü istişare ortamında bu başlıkları ayrıntılı biçimde ele alarak ortak tahliller geliştirmeyi amaçlıyoruz. İlimiz, yalnız ziraî üretimde değil, birebir vakitte büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık alanında da kıymetli bir potansiyele sahiptir” dedi.
En fazla büyükbaş hayvan varlığı Çine’de
Aydın’daki hayvancılık bölümü ve hayvan varlığı konusunda da bilgiler veren Lider Çondur konuşmasının devamında, “İl genelinde toplam 509 bin 423 sığır bulunmakta ve bunların büyük kısmı kültür ve melez ırklarından oluşmaktadır. Aydın, kültür ırkı sığır varlığı bakımından Türkiye’de 4. sırada yer almakta ve büyükbaş hayvan varlığı açısından da 8. sırada bulunmaktadır. İlimiz hayvan varlıkları ilçeler bazında incelendiğinde, büyükbaş hayvancılıkta yüzde 23 hisse ile Çine birinci sırada yer alırken, Efeler yüzde 14 hisse ile ikinci, Söke ise yüzde 9’luk hisse ile üçüncü sırada yer almaktadır. Küçükbaş hayvancılıkta ise Efeler ilçesi yüzde 14’lük hisse ile birinci sırada yer alırken, ikinci sıradaki Karacasu’nun hissesi yüzde 12, üçüncü sıradaki Kuyucak’ın hissesi ise yüzde 10’dur. Son 5 yılda ülke genelindeki büyükbaş hayvan varlığı yüzde 6,5 azalırken, Aydın’da yüzde 14 artış kaydedilmiştir. Küçükbaş hayvan varlığı ise Türkiye genelinde yüzde 1 artarken, Aydın’da yüzde 12 oranında artmıştır. Lakin, artan nüfus ve tüketim talebi karşısında bu datalar yetersiz kalmaktadır. 2023 yılında kırmızı et üretimi 2 milyon 384 bin ton olup, bunun yüzde 70’i büyükbaş hayvancılıktan sağlanmıştır. 2023 ve 2024 yıllarında Aydın Ticaret Borsası’nda süreç gören dana karkas eti datalarına baktığımızda, 2023 yılında toplam 320 bin 767 kilo dana eti süreç görmüş ve bu süreçler 56 milyon 190 bin 857 TL meblağında gerçekleşmiştir. 2024 yılının birebir devrinde ise süreç ölçüsü 117 bin 199 kiloya gerilerken, süreç hacmi 33 milyon 497 bin 270 TL olmuştur. Bu datalar, süreç gören ölçüde yaklaşık yüzde 63’lük bir düşüş yaşanmasına karşın, ünite fiyatlarda önemli bir artış olduğunu göstermektedir. Bilhassa girdi maliyetleri, kesimin önündeki en büyük mahzurlardan biridir. Ulusal Kırmızı Et Kurulu’nun fizibilite çalışmalarına nazaran, hayvan alımı dışındaki maliyetler içerisinde yem masrafı yüzde 60 ile en büyük hissesi oluşturmaktadır. Bu durum, birçok üreticiyi ya hayvancılığı bırakmaya ya da hayvan varlığını azaltmaya zorlamaktadır” sözlerine yer verdi.
“Sürdürülebilirliği tehdit etmektedir”
Genç nüfusun öteki bölümlere yönelmesinin hayvancılık kesiminde nitelikli iş gücünü ve sürdürülebilirliği tehdit ettiğini söz eden Çondur; “Öte yandan, vilayetimizin toplam inek sütü üretimi 2024 yılı itibariyle 635 bin 184 ton olarak gerçekleşmiş ve bir evvelki yıla nazaran yüzde 1,04 oranında artmıştır. Bu artış olumlu bir gelişme olarak kaydedilse de dalın genel meseleleri göz önünde bulundurulduğunda tek başına kâfi değildir. Gerçekten, süt fiyatlarının uzun müddet maliyetlerin altında seyretmesi nedeniyle birçok üretici, kâfi gelir sağlayamadığı anaç hayvanlarını kesite göndermek zorunda kalmakta, anaç hayvan varlığındaki bu azalma ise uzun vadede hem süt üretiminde düşüşe hem de doğacak yavru sayısında gerilemeye neden olmaktadır. Bu durum da ülke hayvancılığını giderek dışa bağımlı hale getirmektedir. Bununla birlikte, hayvancılık bölümünün karşılaştığı bir öbür kıymetli sorun da çiftliklerde çalışacak nitelikli iş gücüne ulaşılamamasıdır. Bilhassa kırsal bölgelerdeki genç nüfusun öteki kesimlere yönelmesi, çiftliklerde çalışacak nitelikli iş gücünü temin etmeyi zorlaştırmaktadır. Bu durum, verimliliği ve üretim kalitesini olumsuz etkilemekte, sürdürülebilirliği tehdit etmektedir. Bu sorunun çözülmesi için tarımda mesleksel eğitim ve istihdam teşviklerinin artırılması kritik kıymet teşkil etmektedir. Toplantımızın kesimdeki bu üzere sıkıntılara kalıcı ve uygulanabilir tahliller getirmesini temenni ediyorum. Aydın Ticaret Borsası olarak, üreticimizin yanında olmaya ve kesimin sürdürülebilirliğini sağlamak ismine üzerimize düşen tüm sorumlulukları yerine getirmeye devam edeceğiz” diye konuştu.
Konuşmaların akabinde ikinci oturuma geçilirken, kesim temsilcileri ile birlikte Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri gerçekleştirilen panel ile sıkıntıları ve tahlil tekliflerini görüştü. – AYDIN
