By Ticaret Bakanı Ömer Bolat, İstanbul’da düzenlenen Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Yükselen Pazarlar Forumu’na katılarak konuşma yaptı.
Bakan Bolat, konuşmasında global iktisadın son yıllarda esaslı dönüşüm ve büyük şoklar yaşadığına ve bunların global ölçekte ayrışmaya ve büyümede yavaşlamaya sebep olduğunu belirtti.
“KÜRESEL İKTİSAT, ESASLI BİR DÖNÜŞÜM YAŞAMAKTA”
Bolat, burada yaptığı konuşmada, geçen on yıllarda globalleşmenin kıymetli ölçüde başarılı olduğunu ve dünyadaki yoksulluğu azaltmış olsa da kaydedilen ekonomik büyümenin ve refahın farklı bölgeler ve ekonomiler ortasında eşit oranda paylaşılamadığını söyledi.
Dünya ekonomisindeki dengesizliklerin, ticaret, yatırımlar ve ekonomik gelişim için sürdürülebilir olmayan şartlar ve farklılıklar ortaya çıkardığını anlatan Bolat, şöyle devam etti:
Küresel iktisat son yıllarda esaslı bir dönüşüm ve büyük şoklar yaşamakta, bunlar global ölçekte ayrışmaya ve büyümede yavaşlamaya sebep olmakta. Dünya ticaretindeki büyümenin dengesizliği ve eşit olmayan rekabet şartları, korumacılığın ve büyük ekonomik bloklar ortasındaki ticari tansiyonların ortaya çıkmasına sebep olmuştur.
Ayrıca, dünya ticareti ve iktisadı yıllardır arz zincirindeki kopukluklar, lojistik mahzurlar ve jeopolitik çatışmalar üzere zahmetlerin tesiri altında.
“YEŞİL DÖNÜŞÜM, İKTİSAT SİYASETLERİNİN MERKEZİNDE YERİNİ ALDI”
Ticaret Bakanı Bolat, geçici şokların sebep olduğu türbülansların yanı sıra iki gelişmenin global ekonomik yapıyı değiştirdiğine dikkati çekti.
İlk olarak, iklim değişikliğinin gelişmekte olan ülkelere tesirlerine vurgu yapan Bolat, “Özellikle gelişme yolundaki ülkelerde, çok hava şartları, besin güvenliği ve enflasyon ile kırsal kalkınma ve iktisadın genel işleyişine yönelik riskleri beraberinde getirmiştir. Bu çerçevede, üretim ve tüketim süreçlerinde yapısal değişim gerektiren ‘yeşil dönüşüm’, iktisat siyasetlerinin merkezinde yerini aldı.” diye konuştu.
“DÜNYA İKTİSADI, KIYMETLİ BİR YOL AYRIMINDA”
Bolat, ikinci olarak ise dijitalleşmenin global iktisadın işleyişinde çığır açan değişime sebep olduğunu belirtti.
Dijitalleşmenin, bilhassa endüstriyel ihtilalin birinci kademelerinde geride kalmış olan ülkeler için büyük fırsatlar yarattığının altını çizen Bolat, şu değerlendirmelerde bulundu:
Dijital teknolojilere erişimde fırsat eşitsizliği ve finansman hususları önemli meseleler olarak karşımıza çıkmaya devam etmekte. Global iktisattaki, bilhassa gelişme yolundaki ülkelerde yeşil ve dijital dönüşüm için finansman muhtaçlığının acil olduğu bu yapısal değişim karşısında, yavaşlayan dünya ticareti ve ekonomik büyüme, artan korumacılık ve yüksek borçluluk global refah artışının önünde kıymetli maniler oluşturuyor.
Buna karşılık, mevcut çok taraflı ekonomik sistem dünya ekonomisindeki yeni parametreleri ve zorlukları takip edebilme kapasitesinden mahrum görünmekte ve yeni global meseleler karşısında cevap vermekte yetersiz kalıyor.
Bu şartlar altında, dünya iktisadı, globalleşmenin biçim değiştirdiği değerli bir yol ayrımında. İktisat siyasetleri artık daha geniş bir global gündemin, global kıymet zincirlerinin işleyişi ise geniş çaplı ve karmaşık global sıkıntıların birer kesimi haline gelmiştir.
Bu çerçevede, özgür ve adil ticaretin yararlarını koruma ederken global ortak pahaları de gözeten, finansmana erişimi uygunlaştıran ve sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen, yeni meselelere cevap verebilen birçok taraflı ekonomik sisteme gereksinim duyuluyor.
“REKABETÇİ PAZARLARIN, YATIRIMLARIN ARTTIRILMASINDA KRİTİK ROLÜ VAR”
Bolat, bu gayeye hizmet edebilecek 4 kıymetli işbirliği alanına dikkati çekerek, açık, şeffaf ve rekabetçi pazarların, öngörülebilir iş ortamı ve yatırımların arttırılmasında kritik rol oynadığını belirtti.
Bolat, bu emelle, global iktisatta eşit rekabet şartları sağlayabilmek ismine, kurallara dayanan çok taraflı ticaret sisteminin güçlendirilmesi ve pazarın işleyişini bozan siyasetlerle çaba edilmesi gerektiğini vurguladı.
“DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ AYRIŞMADAN KAÇINMAK İÇİN BİRLİKTE ÇALIŞMALIYIZ”
Bir öteki işbirliği alanına da işaret eden Bolat konuşmasında şu kelamlara yer verdi:
Dünya ekonomisindeki ayrışmadan kaçınmak ve tesirli sonuçlara ulaşabilmek için, yeşil ve dijital dönüşüm sürecinde birlikte çalışmalıyız. Bu alandaki çok taraflı işbirliği ‘adil dönüşümün’ sağlanmasının yanı sıra, ticari kısıtlamaların ve ahenk maliyetlerinin en aza indirilmesi için farklı yaklaşımların birbiriyle ahenkleştirilmesi açısından ehemmiyet taşımaktadır. Bu istikametteki adımlar, faal teknolojilerin ve en güzel uygulama örneklerinin yayılması için de uygun ortamı yaratacaktır.
Bolat, dünya nüfusunun yüzde 9’unun açlıkla çaba ettiğine ve iklim değişikliğinin tarım üzerinde riskler oluşturduğunu söz ederek, besin güvenliğinin sağlanması ve kırsal kalkınmanın desteklenmesi için tarım pazarlarının âlâ işleyişi ile güçlü besin ve tarım sistemlerinin geliştirilmesine yönelik çok taraflı diyaloğun artırılması gerektiğini belirtti.
“KNOW-HOW’ TRANSFERİ DESTEKLENMELİDİR”
Küresel paha zincirlerinin dış şoklar karşısındaki dayanıklılığının arttırılması ve global tedarik yapısının uzun vadeli istikrarının sağlanması için çalışmalar yapılmasının kıymetini vurgulayan Bolat, şu tabirleri kullandı:
Bu çerçevede, tedarik kanallarının çeşitlendirilmesi, bağlantılılığın güçlendirilmesi ve kritik girdilere kesintisiz erişimin sağlanması için mal ve hizmetlerin sıkıntısız ve faal sirkülasyonuna hizmet edecek global ve bölgesel inisiyatiflere gereksinim duyulmaktadır.
Ayrıca, dünya çapında yatırımların ve iştiraklerin arttırılması bölgeler ortasında global tedarik kapasitesinin ve global paha zincirlerinin yararlarının eşit formda dağılmasına yardımcı olacaktır. Bu doğrultuda, çok taraflı iş birliği yoluyla direkt yabancı yatırımların, ortak teşebbüslerin ve iştiraklerin, inançlı teknolojilerin ve ‘know-how’ transferinin desteklenmesi gerekmektedir.
“SÜREGELEN GLOBAL EŞİTSİZLİK KARŞISINDA ULUSAL REFAHI SAĞLAMALIYIZ”
Değişim ve öngörülmezliğin global iktisadın ana parametreleri haline geldiğini aktaran Bolat, şunları kaydetti:
Daha sürdürülebilir ve adil bir dünya iktisadına ulaşmak ve globalleşmenin kazanımlarını korumak için, yükselen ekonomiler ortasında diyalogun ve iş birliğinin artırılmasına her zamankinden fazla gereksinim duyulmaktadır.
Süregelen global eşitsizlik ve mağduriyetler devam ederken, günümüzde karşılaştığımız zorluklar karşısında ulusal refahı da sağlayamayız.
Bu anlayışla, bu Forumun yükselen iktisatların ortak refaha yönelik açık görüşlü ve yapan görüşmelerin gerçekleştirilebilmesi için eşsiz bir platform fırsatı sunacağına derinden inanıyorum.
