By Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) Dünya Basın Özgürlüğü Günü etkinliğinde başta Gazze olmak üzere çatışma bölgelerinde öldürülen gazeteci sayısında artış görüldüğü vurgulanarak, bu bahiste hesap verebilirliğin sağlanması gerektiğine dikkati çekildi.
UNESCO, bu yılki Dünya Basın Özgürlüğü Günü aktifliğini “Cesur Yeni Dünyada Habercilik – Yapay Zekanın Basın Özgürlüğü ve Medya Üzerindeki Etkisi” teması altında Brüksel’de düzenledi.
Etkinlikte konuşmacılar, Gazze’de öldürülen gazetecilere de dikkati çekti.
Gazetecileri, siyasetçileri, medya profesyonellerini ve sivil toplum aktörlerini bir ortaya getiren aktiflikte, yapay zekanın basın özgürlüğünü ve demokratik pahaları zayıflatmak yerine güçlendirmesini sağlamanın yolları görüşüldü.
Etkinlikte yapay zekanın gazetecilik üzerinde dönüştürücü bir tesiri olduğunun tabir edilerek, bu teknoloji sayesinde daha fazla verimlilik, çok lisanlı erişilebilirlik ve gelişmiş data tahlili sağlandığı belirtildi.
Bu gelişmelerin riskler de barındırdığının vurgulandığı aktiflikte, yapay zeka tarafından yanlış bilgi ve dezenformasyon yayılabildiği, gazetecilik içeriği ve medya sürdürülebilirliği için adil fiyatlandırma konusunda tasalara yol açtığı kaydedildi.
Etkinliğin açılış konuşmasını yapan UNESCO Genel Yöneticisi Audrey Azoulay, geçen yıl 82 Filistinli gazetecinin vefatını kayıt altına aldıklarını belirtti.
Azoulay, “Çatışma ve kriz bölgelerinde gazetecileri savaş muhabirliği konusunda eğitmek ve onların ekipmanla tespitini sağlamak için çalışıyoruz. 2021’den bu yana Global Medya Savunma Fonu için seferber edilen 4 milyon dolar, dünya çapında yaklaşık 5 bin savaş muhabirini desteklememizi sağladı.” diye konuştu.
Audrey Azoulay, “Ayrıca gazeteciliğe karşı işlenen hataların cezasız kalmasıyla uğraş etmek için de çalıştık.” dedi.
Gazetecilere karşı işlenen cürümlerin soruşturulmasının gerekliliğine işaret eden Azoulay, “Gazeteci cinayetlerinin cezasız kalma oranının, hala çok yüksek olmasına karşın azaldığını görmekten memnunluk duyuyoruz. 2012 ile 2024 ortasında yüzde 10 oranında azaldı. Bu bir güzelleşme, lakin hala çok yüksek.” değerlendirmesinde bulundu.
Etkinliğe manzaralı ileti gönderen BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de “Çatışma bölgelerinde, bilhassa Gazze’de öldürülen gazeteci sayısında keskin bir artış görüyoruz.” sözünü kullandı.
Guterres, yapay zekanın insan haklarıyla dengeli ve gerçekleri ön planda tutan bir halde şekillendirilmesi gerektiğini vurguladı.
AB Kurulunun Teknolojik Egemenlik, Güvenlik ve Demokrasiden Sorumlu üyesi Henna Virkkunen de görüntü iletisinde şunları kaydetti:
“2024’te rekor sayıda gazeteci öldürüldü. Bunların büyük çoğunluğu Gazze’deki muhabirlerdi. Hiçbir yerde gazetecilerin öldürülmesine karşı müsamaha yahut cezasızlık olmamalı. Gazetecileri Muhafaza Komitesi, 2024’te dünya çapında 124 gazetecinin öldürüldüğünü belgeledi. Bunların 82’si Filistinliydi.”
