Gençlerden dijital itiraf: “Çok fazla vakit harcıyoruz”

Bir vakitler sosyal medya, insanları bir ortaya getiren, seslerini duyurmalarına imkan tanıyan, ilişkilerin hudut tanımadığı bir dijital ütopya olarak sunuluyordu. Lakin bugün o hayal, gençlerin gözünde giderek soluyor. Pew Research Center tarafından yapılan son araştırma da bu dönüşümün artık gözle görülür hale geldiğini ortaya koyuyor. Eğlenceli görünen algoritmaların gerisinde kaybolan gerçek bağlar ve azalan üretkenlik, bu dijital dünyanın bedelini daha görünür kılıyor.

Gençler, süratle bilinçlendi

ABD merkezli fikir kuruluşu Pew Research Center tarafından yayımlanan yeni bir rapor, gençlerin toplumsal medya konusundaki algılarında dikkat cazip bir değişim olduğunu ortaya koydu. 1.391 genç ve ebeveyniyle yapılan araştırmaya nazaran gençler, toplumsal medyanın tesirleri konusunda artık daha şuurlu ve eleştirel bir bakış açısı geliştirmeye başlamış durumda.

Araştırmanın en dikkat çeken bulgularından biri, gençlerin toplumsal medyayı kendi akranları üzerinde “çoğunlukla olumsuz” bir tesire sahip olarak değerlendirmesi. 2022 yılında gençlerin sadece yüzde 32’si bu görüşteyken, 2025 prestijiyle bu oran yüzde 48’e yükselmiş durumda. Birebir devirde, toplumsal medyanın “çoğunlukla olumlu” olduğu görüşünü savunan gençlerin oranı yüzde 24’ten yüzde 11’e düştü. Yani bir öteki deyişle, “sorun var fakat ben etkilenmiyorum” algısı hakim.

Gençlerin toplumsal medya ile ilgili farkındalığı yalnızca ruhsal boyutta hudutlu değil. İştirakçilerin yüzde 45’i toplumsal medyada “çok fazla vakit harcadıklarını” kabul ediyor. Bu oran 2023’te yüzde 27 idi, yani bir yıl içinde neredeyse iki katına çıkmış durumda.

Yine birebir biçimde, gençlerin yüzde 45’i toplumsal medyanın uyku tertiplerini, yüzde 40’ı ise genel verimliliklerini olumsuz etkilediğini belirtiyor. Ayrıyeten her 10 gençten 4’ü akıllı telefon ve toplumsal medya kullanımını şuurlu olarak azalttığını söz ediyor. Birtakım kanun yapıcıların küçük yaştaki çocukların toplumsal medyadan büsbütün men edilmesini önerdiği bir devirde, Pew’in raporu bu hususta telaşlı olanların yalnızca yetişkinler olmadığını gösteriyor.