By ABD ve Çin ortasındaki ticaret savaşı giderek kızışıyor.
Gümrük vergilerinin akabinde Donald Trump’ın, kendisine yakınlaşmak isteyen ve ticaret muahedesi yapan ülkeleri Çin’e karşı yaptırımlara teşvik ettiği argüman edilmişti.
ABD ne kadar bu tezleri yalanlasa da İngiltere, kısmen de olsa bu tarafta adımlar atıyor.
İNGİLTERE ÇİN’E KARŞI SERT TUTUM ALDI
Geçmişte Çin’le bağlantılarda temkinli ve dengeleyici bir tavır sergileyen İngiltere, son devirde Washington’a “aynı saftayız” bildirisi verecek bir dizi atılım yaptı.
İngiltere Başbakanlığı, bu adımların “çalışan insanların çıkarına yönelik, sakin ve istikrarlı bir büyüme ve memleketler arası ticaret stratejisi” çerçevesinde atıldığını belirtse de, Çin’e karşı yaklaşımda bariz bir değişim göze çarpıyor.
YENİ BAŞKAN KELAMINI TUTAMADI
Temmuz 2024’te göreve gelen İşçi Partisi hükümeti, başlangıçta Çin’le ilgileri tekrar canlandırma kelamı verdi.
Politico’da yer alan habere nazaran, ocak ayında Hazine Bakanı Rachel Reeves, Çin’le uzun müddettir askıda olan Ekonomik ve Finansal Diyalog’u yine başlatarak “karşılıklı hürmete dayalı bir ilişki” kurulacağını söyledi. Başbakan Keir Starmer’ın Çin’e ziyaret planı gündeme geldi.
Ancak son dört ayda İngiltere’nin Çin’e yönelik adımları süratle sertleşti.
BRİTİSH STEEL KRİZİ
Çinli Jingye şirketi, İngiltere’nin son çalışan yüksek fırın tesisini kapatmakla tehdit edince hükümet müdahale etti. Parlamento harikulâde toplandı, acil bir yasa ile şirketin denetimi geri alındı. Sanayi Bakanı Jonathan Reynolds, artık Çinli şirketlere itimadın daha yüksek bir eşiğe tabi olacağını açıkladı.
GÜNEŞ PANELLERİ YASAĞI
Enerji Bakanı Ed Miliband, devlet takviyeli güç projelerinde Çin’in Sincan bölgesinde üretildiği öne sürülen panellerin kullanılmasını yasakladı. Çin büyükelçiliği sert reaksiyon gösterdi.
ÇİN MERKEZLİ ALIŞVERİŞ SİTELERİNE VERGİ İNCELEMESİ
Hazine Bakanı Reeves, Çinli e-ticaret devleri Shein ve Temu’nun düşük bedelli eserleri gümrük vergisiz getirmesini sağlayan vergi boşluğunun gözden geçirileceğini duyurdu. Bu atılım, Trump periyodunda ABD’de başlatılan benzeri bir sürecin akabinde geldi.
HONG KONG KRİZİ
Çin aksisi görüşleriyle bilinen İngiliz milletvekili Wera Hobhouse’un Hong Kong’a girişi reddedilince, Londra idaresi olayı “derin kaygı verici” olarak nitelendirdi ve direkt Hong Kong valisiyle temasa geçti.
ÇİNLİ YATIRIMCILAR KRİTİK BÖLÜMLERDE DIŞLANABİLİR
İngiltere’nin yaklaşan “Çin denetimi” raporu ve yabancı tesir kayıt sistemi kapsamına birtakım Çin kontaklı kuruluşların alınma ihtimali, Pekin-Londra çizgisindeki tansiyonu daha da artırabilir.
Ancak bu adımların, ABD’de tekrar lider seçilen Trump idaresiyle ahenk sinyali olarak değerlendirileceği belirtiliyor. Bilhassa İngiltere’nin savunma endüstrisinde ABD ile yakın iş birliği dikkate alındığında, Çinli yatırımcıların kritik bölümlerden dışlanması bu bağlamda kıymetli görülüyor.
