By 
İnsanlık, kainatta yalnız olup olmadığını sorma serüveninde yeni ve heyecan verici bir dönemece girdi. NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu (JWST), 124 ışık yılı uzaklıktaki K2-18b isimli ötegezegende yaşam ihtimaline dair şimdiye kadarki en güçlü biyolojik izleri gözlemledi. Bu dikkat alımlı keşif, gezegenin yıldızının önünden geçişi sırasında atmosferine dair toplanan bilgilere dayanıyor. JWST, yıldız ışığının gezegen atmosferinden süzüldüğü anlarda sülfür (kükürt) içeren gazların izlerini yakaladı. Bunlar ortasında bilhassa dikkat çeken iki bileşik var: dimetil sülfit (DMS) ve dimetil disülfit (DMDS). Bu moleküller, Dünya’daki denizel yaşamla direkt ilişkilendirilen ve daha evvel hiç bu kadar uzakta gözlemlenmemiş bileşikler.
Yaşamın kimyasal parmak izleri
DMS ve DMDS, Dünya’da ekseriyetle deniz fitoplanktonları tarafından üretiliyor. Yani bu bileşiklerin varlığı, potansiyel biyolojik süreçlerin bir sonucu olabilir. Daha da dikkat cazip olan, K2-18b atmosferinde bu gazların milyonda 10 birim seviyesinde – yani Dünya’daki düzeylerin binlerce katı – tespit edilmesi. Bu yoğunluk, gezegenin yüzeyinde okyanus gibisi şartlarda yaşayan mikrobiyal ömrün varlığına işaret ediyor olabilir. 
Cambridge Üniversitesi Astronomi Enstitüsü’nden Profesör Nikku Madhusudhan liderliğindeki takım, bu sinyalleri daha evvel de görmüştü. Fakat bu sefer James Webb’in farklı bir enstrümanı – Orta Kızılötesi Enstrümanı (MIRI) – kullanılarak bağımsız bir teyit sağlandı. Bulgular şimdiden astrobiyoloji dünyasında büyük yankı uyandırmış durumda. K2-18b nasıl bir yer?
2015’te keşfedilen K2-18b isimli gezegen, Dünya’dan 8,6 kat daha fazla kütleye ve 2,6 kat daha geniş çapa sahip. Kalın bir hidrojen atmosferine sahip olması ve kırmızı cüce L2-18’in yaşanabilir bölgesi içinde yer alması, bu gezegeni bilim insanları için ülkü bir inceleme alanı haline getiriyor.
Bu özellikleri, K2-18b’yi “Hycean” olarak isimlendirilen gezegen sınıfına dahil ediyor: Kalın hidrojen atmosferine sahip ve yüzeyinde okyanus barındırabilecek potansiyelde olan, kırmızı cüce yıldızların etrafında dönen dünyalar. Elde edilen sinyal şu an “üç sigma” düzeyinde, yani sırf %0,3 olasılıkla rastlantısal bir bilgi olabilir. Bilimsel toplulukta “kesin keşif” olarak kabul edilmesi için bu oranın beş sigma – yani yaklaşık %0,00006 – düzeyine inmesi gerekiyor. Öte yandan takımın 18 ay evvel elde ettiği ve o vakitler büyük kuşkuyla karşılanan datalara nazaran radikal bir ilerleme kelam konusu. Uzmanlar, bu düzeye ulaşmak için James Webb’in 16 ila 24 saat daha bu gezegeni gözlemlemesinin kâfi olabileceğini düşünüyor. Bu müşahedeler sonucunda bulguların tesadüf olmadığı kesinleştirilebilir.
Hemen yola çıkalım mı?
Elbette bilim insanları temkinli. Bu gazların jeolojik ya da fotokimyasal süreçlerle de ortaya çıkmış olabileceği ihtimali göz gerisi edilmiyor. Önümüzdeki devirde laboratuvar deneyleri, daha gelişmiş iklim simülasyonları ve öbür ötegezegenlerle yapılacak karşılaştırmalar bu alternatif senaryoları test edecek.
Bununla birlikte JWST’nin bu çığır açıcı müşahedesi, sırf bir başlangıç olabilir. Önümüzdeki yıllarda devreye girecek Habitable Worlds Telescop ve European Extremely Large Telescope üzere planlanan gözlemevleri daha küçük, daha soğuk gezegenleri daha varlıklı spektrumlarla inceleyecek, mümkün biyosferlerin büyüyen kataloğunu genişletecek ve bilim beşerlerine birçok dünyada ömür belirtilerini çapraz denetim etme yeteneği verecek. Tüm bunlar olduğunda ve şayet aldığımız sinyaller doğrulanırsa, K2-18b ömür izlerinin tespit edildiği birinci ötegezegen olabilir.
