By Kamu denetçileri, Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) 2024 Yıllık Raporu kapsamında kendi faaliyet alanları ile ilgili milletvekillerini bilgilendirdi.
TBMM Dilekçe Kurulu ile TBMM İnsan Haklarını İnceleme Kurulu Üyelerinden Oluşan Karma Komisyon, Başkanvekili AK Parti Kilis Milletvekili Ahmet Salih Kısım başkanlığında toplandı.
Kamu Denetçisi Fatma Benli Yalçın, vazife alanında bulunan bahislerle alakalı sunum yaptı.
2024 yılı içerisinden ünitesinde 2147 evrakın tamamlandığını bildiren Yalçın, bayan, çocuk, engelli hakları ile toplumsal hizmetler alanındaki müracaatların 947 olduğunu aktardı.
Yalçın, yaptıkları çalışmanın yalnızca müracaatlar üzerinden karar tesis etmek olmadığına dikkati çekerek, “Biz, Meclis’ten aldığımız güçle tek bir müracaat üzerine yaptığımız çalışmalarla dahi birebir sorunu yaşayan on binlerce hatta yüz binlerce insanı etkileyecek karar alma imkanına sahibiz.” dedi.
Alanında yaptıkları çalışmalar üzerinden örnekler paylaşan Yalçın, şoförlerin 31 Temmuz’a kadar ehliyetlerini yenileme mecburiliği olduğunu lakin cezaevlerinde bulunanların şahsen müracaat yapamamaları nedeniyle bu süreci gerçekleştiremediklerini anımsattı.
Yalçın, bu hususta kendilerine gelen 3 müracaat üzerine yaptıkları çalışmalarla bir genelge çıkartılmasına vesile olduklarını, el terminalleri vasıtasıyla müracaatların alınabildiğini ve bunun, cezaevlerinde bulunan 60 ila 70 bin kişiyi etkilediğini aktardı.
Benzer biçimde Süratli Geçiş Sistemi (HGS) üzerine yaptıkları çalışmalardan bahseden Yalçın, HGS’lerle alakalı cezalarda tebligat mühletinin uzun sürebildiğini, icraya konulduğunda da bu cezaların, ödenmesi gereken fiyatın 10 katına kadar çıkabildiğine dikkati çekti.
Yalçın, çalışmalar sonucunda 15 günlük müddet yerine, kademeli müddet getirilmesi gerektiğine ait kapsamlı bir kararı tesis ettiklerini belirterek, şöyle konuştu:
“Aynı vakitte bilhassa icraya konmadan evvel yazı, bildiri ve mail yoluyla vatandaşın bilgilendirilmesi gerektiğini söz eden konulara kararımızı derçettik. Yasa koyucumuz takdir etti, bizim kararımızdaki birebir karar maddeleşti. Bunun yasalaşmasıyla sorun çözülmüş oldu ve biz tıpkı müracaatları almamaya başladık.”
Yapılan araştırmaların bir risk kümesindeki çocukların, ileride kabahat sürece oranının başkalarına nazaran daha çok olduğunu gösterdiğine işaret eden Yalçın, bununla ilgili verileri Milli Eğitim Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığı’na paylaştıklarını bildirdi.
Yalçın, bu çocuklara ilgili daha fazla dikkat edilmesi ve çalışma yapılması gerektiği istikametinde bir ön mutabakata vardıklarını belirterek, pilot ilçelerde bununla alakalı çalışmaya başlanacağını da kaydetti.
Yalçın, yaptıkları çalışmaların yanı sıra özel raporlarının da olduğunu belirterek, “‘Gazze Özel Raporu’muz geçen sene şubat ayında yayımlandı. Gururla tabir edebilirim ki Memleketler arası Ceza Mahkemesi ve Adalet Divanı’na gönderdiğimiz raporlar alanında hayli güzeller.” kelamlarını sarf etti.
En çok müracaat 5 başlıktan
Kamu Denetçisi Sadettin Kalkan, vazife alanının, kamu işçi sistemine ait meydana gelen ihtilafların, yapılan müracaatlar sonucunda tahlile kavuşturularak ilgili yönetimlere tavsiye kararlarını göndermek olduğu bilgisini verdi.
Kalkan, kamu vazifelileri ve vatandaşlardan gelen şikayetler üzerinden en çok müracaat yapılan bahisleri 5 başlıkta sıralayarak, “Atama, nakil ve yer değiştirme, mali haklar, kamu işçisinin tavır ve davranışları, disiplin cezaları ve işçi alımı en çok müracaat yapılan alanlardır.” dedi.
2024’te kamu çalışanıyla ilgili uyuşmazlıklarla yapılan müracaat sayısının 3 bin 170 olduğunu lisana getiren Kalkan şöyle devam etti:
“Bu 3 bin 170 müracaatın ‘kabul edilebilir’ dediğimiz, temel incelemeye tabi tutulan müracaat sayısı 879’dur. Bu da müracaat ölçüsünün yüzde 28’ine denk geliyor. Bu, kabul edilebilir müracaatlardan sonuçlanan 364 ‘ret’, 253 ‘tavsiye’, 162 ‘kısmen tavsiye’ ‘kısmen ret’, 100 de ‘dostane çözüm’ kararı verilerek, ilgililere, kurumlara, yönetimlere bildirilmiştir.”
“2024’te çalışma ve toplumsal güvenlik alanında bize 1039 müracaat olmuş”
Kamu Denetçisi Abdullah Cengiz Makas da vazife alanıyla ilgili istatistikleri paylaşarak, “2024 yılı içerisinde çalışma ve toplumsal güvenlik alanında bize toplam 1039 müracaat olmuş. Bu müracaatların neredeyse yarısı, direkt toplumsal güvenlik sistemine ait.” diye konuştu.
Ekonomi, maliye ve vergi alanında ise 772 müracaat aldıklarını bildiren Makas, bu müracaatların büyük bir çoğunluğun finansal hususlara ilişkin olduğu bilgisini verdi.
Makas, şu tabirleri kullandı:
“Bize çok müracaat geleceğini düşündüğümüz bir sorunu da arz etmek isterim, 2024 ve 2025 yıllarında bağlanan SSK emekli aylıkları ortasındaki farklılıklar… Bu da önümüzdeki periyotta bir sorun olarak önümüze geleceğini ve size de yansıyacağını düşünüyoruz. Bilhassa enflasyonun yüksek olduğu yıllar ile düşük olduğu yıllar ortasında, enflasyondaki aralık çok yüksek olduğunda, birebir prim sayısı, yaş ve faktörlerle hesaplanan emeklilik aylıklarında önemli farklılıklar oluşturuyor. Mesela 2024’te emekli olanla, birebir özelliklerle 2025’te emekli olanlar ortasında önemli bir maaş farkı var.”
Kamu Denetçisi Özcan Yıldız, gayelerinin öncelikle vatandaşların meselelerinin tahliline katkıda bulunmak ve bu vesileyle müracaatları dostça tahlil yoluyla sonuçlandırmak olduğunu belirtti.
Yıldız, yaptıkları çalışmalarla vatandaş faydasına alınan birtakım kararları da paylaştı.
Yabancı Lisan İmtihanı’nın (YDS), Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezince (ÖSYM) olağanda yılda 2 defa yapıldığını anımsatan Yıldız, kendilerine gelen müracaat sonucunda, yazılı bir YDS imtihanının temmuz ayında yapılmak üzere ÖSYM takvimine yerleştirilmesini sağladıklarını anlattı.
Bununla alakalı kuruma 100 müracaat geldiğine dikkati çeken Yıldız, imtihana ise ortalama 200 bin kişinin girdiğini belirtti.
Yıldız, bir özel üniversite tarafından enflasyon oranı üzerinde yapılan fahiş artırımı, Tüketici Fiyat Endeksi düzeyine çekilmesini sağladıklarını aktararak, “Bu uygulamamız, benzeri nitelikteki öteki kurumlar için de emsal teşkil edecektir.” biçiminde konuştu.
Kuruma, gerekli görülen alanlarda “özel rapor çıkarma” yetkisi vermesini de çok önemsediklerini belirten Yıldız, “Önümüzdeki periyotta üzerinde titizlikle durduğumuz kimi hususlarda, bilhassa özel okul artırımlarından hareketle eğitimde fırsat eşitliği konusunda bir özel rapor yayınlayacağımızı tabir etmek isterim.” kelamlarını sarf etti.
Yıldız, vazife alanındaki müracaatların sayısal dağılımını da paylaşarak; 2024 yılı için eğitim, öğretim, gençlik ve spor alanında 1247, orman, su, etraf ve şehircilik alanında 753, ulaştırma, basın ve bağlantı alanında 417, güç, sanayi, gümrük ve ticaret alanında 36, besin, tarım ve hayvancılık alanında 53, bilim sanat, kültür ve turizm alanında ise 33 müracaat aldıklarını bildirdi.
Yıldız, yurt dışı misyonu nedeniyle toplantıya katılamayan Kamu Denetçisi Ertunç Erkan Balta’nın ünitesiyle alakalı da sunum yaptı.
