By ABD’nin muhafazacı ticaret siyasetlerine dair gelişmeler, global piyasalarda hala değerli bir tartışma konusu olmaya devam ediyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın uyguladığı tarifeler, dünya çapında belirsizlik oluşturmaya devam ederken, tarife müzakereleri kapsamında birçok ülkenin Washington’a heyet göndereceği duyuruldu. Bu gelişme, piyasalarda risk algısını bir nebze hafifletti.
Trump, Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, 75’ten fazla ülkenin ticaret pürüzleri, tarifeler, kur manipülasyonu ve nakdî olmayan tarifelerle ilgili tahlil arayışında kendileriyle temasa geçtiğini belirtti. Ayrıyeten, bu ülkelerin ABD’ye karşı rastgele bir misillemede bulunmadığını, ek tarifelerin 90 gün mühletle askıya alındığını ve bu müddet zarfında temel tarife oranının yüzde 10 olarak uygulanacağını tabir etti.
Trump, Çin’e yönelik tarifeleri ise yüzde 125’e çıkarma kararı aldığını duyurdu. Bu adımın akabinde, Çin’e uygulanan toplam tarife oranı, fentanil krizine bağlı ek vergilerle birlikte yüzde 145’i buldu. Trump’ın, birtakım ticaret ortaklarına yönelik tarifeleri 90 günlüğüne ertelemesine karşın, Çin’le olan “tarife çekişmesi” devam ediyor. Bu durum, dünyanın en büyük iki iktisadı ortasındaki tansiyonun nasıl sonuçlanacağına dair soru işaretlerini artırıyor.
Kabine toplantısı sonrası konuşan Trump, Çin’in uzun yıllar boyunca gümrük tarifelerinden ABD’ye oranla daha fazla faydalandığını öne sürdü. Çin ile bir muahede yapma konusunda istekli olduğunu belirten Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile direkt görüşüp görüşmeyeceğiyle ilgili soruya net bir cevap vermedi, fakat Pekin ile temasa açık olduklarını vurguladı.
MAKROEKONOMİK DATALAR: ENFLASYON SÜRAT KESİYOR
Makroekonomik tarafta ise ABD’deki tarife adımlarının enflasyonist baskıları artıracağına dair telaşlar sürerken, açıklanan son bilgiler enflasyonun yavaşlamaya devam ettiğini gösterdi. Mart ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık bazda yüzde 0,1 düşerken, yıllık bazda ise yüzde 2,4 ile beklentilerin altında kaldı. Bu durum, Mayıs 2020’den bu yana birinci defa TÜFE’nin aylık bazda azaldığını gösteriyor. Çekirdek TÜFE, yani güç ve besin dışındaki fiyatlar, Mart’ta aylık yüzde 0,1 artış gösterirken, yıllık artış oranı ise yüzde 2,8 oldu.
Tüketici enflasyonunun yavaşladığına dair bilgilerin akabinde, ABD’de üretici fiyatları da Mart ayında beklentilerin aksine azalma kaydetti. Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), aylık yüzde 0,4 düşerken, yıllık artış yüzde 2,7 olarak gerçekleşti.
Bunun yanı sıra, ABD federal hükümetinin bütçe açığı, Mart ayında bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yaklaşık yüzde 32 oranında düşerek 161 milyar dolara geriledi.
FED’İN TUTANAKLARINDA TARİFE ENDİŞELERİ
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) son toplantısına dair yayımlanan tutanaklar, yatırımcılar tarafından dikkatle incelendi. Fed yetkilileri, istihdam ve ekonomik büyümeye yönelik aşağı istikametli risklerin, enflasyona yönelik ise üst taraflı risklerin arttığını belirtti. Tutanaklarda, hükümet siyasetlerinin ekonomik görünüm üzerindeki meçhul tesirlerine dikkat çekilerek, ihtiyatlı bir yaklaşımın benimsenmesinin uygun olacağı vurgulandı.
ABD BORSALARI HAREKETLİ BİR HAFTAYI GERİDE BIRAKTI
New York Borsası, geçtiğimiz hafta dalgalı bir seyir izledi. Endekslerde hem sert düşüşler hem de yükselişler görülürken, haftalık bazda S&P 500 endeksi yüzde 5,70, Nasdaq yüzde 7,29, Dow Jones ise yüzde 4,95 bedel kazandı.
Tahvil piyasasında ise satıcılı bir hava hakimdi ve ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 47 baz puan artarak yüzde 4,47 düzeyinden kapandı. Analistler, Çin ve Hong Kong’un büyük ölçülerde ABD tahvili tuttuğuna dikkat çekerek, faiz hareketlerinin Çin’in büyük çapta tahvil satışı yapmış olabileceği kuşkularını artırdığını belirtiyor.
Altının ons fiyatı, inançlı liman talebinin tesiriyle 3.245 dolara kadar çıkarak rekor kırdı ve hafta sonunda 3.240 dolardan süreç gördü. Dolar endeksi ise haftalık bazda yüzde 2,8 düşüşle 100,1 puanda kapandı.
Petrol fiyatları, tarifelerin global büyümeyi olumsuz etkileyeceğine dair telaşlar nedeniyle baskı altında kalırken, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 2,2 azalarak 64,3 dolara geriledi.
Yeni hafta boyunca, salı günü New York Fed sanayi endeksi, çarşamba günü sanayi üretimi, kapasite kullanım oranı ve ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ın konuşması, perşembe ise konut başlangıçları ve haftalık işsizlik maaşı müracaatları izlenecek. Cuma günü ise Kutsal Cuma tatili nedeniyle piyasalar kapalı olacak.
AVRUPA BORSALARI DALGALI BİR SEYİR İZLEDİ
Avrupa borsaları, ABD ve Avrupa Birliği (AB) ortasında karşılıklı tarife erteleme kararlarının akabinde belirsizliklerle yüzleşti ve hafta boyunca satış baskısının tesiriyle negatif bir performans sergiledi. Lakin, ABD’nin tarife erteleme kararı, borsalardaki kayıpları bir nebze telafi etti.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Trump’ın Çin hariç öbür ticaret ortaklarına yönelik ek tarifeleri 90 gün boyunca askıya alma kararını duyurduktan sonra, bu adımı olumlu karşılayarak müzakerelere fırsat vermek istediklerini tabir etti. Von der Leyen, bu sürecin başarılı olmaması durumunda karşı tedbirlerin devreye gireceği ikazını yaptı.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile AB’nin hür ticaret muahedesi müzakerelerine başlaması da piyasalarda olumlu karşılandı. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde ise, tarifelerin ticaret üzerindeki tesirlerini yakından izlediklerini ve fiyat istikrarı sağlamak için gerekli tüm araçları kullanmaya hazır olduklarını belirtti.
Gelecek hafta açıklanacak ECB faiz kararları öncesinde, para piyasalarında ECB’nin faiz oranlarını 25 baz puan indirileceği iddia ediliyor. Geçen hafta Fransa’daki CAC 40 endeksi yüzde 2,34, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,13, İtalya’daki MIB 30 endeksi ise yüzde 1,79 kıymet kaybetti.
ASYA BORSALARI NEGATİF SEYRETTİ
Geçtiğimiz hafta Asya borsaları, Çin ile ABD ortasındaki tarife tansiyonlarının gölgesinde negatif bir seyir izledi. ABD’nin Çin’e yönelik tarifelerini yüzde 125’e çıkararak toplam ek tarife oranını yüzde 145’e yükseltmesi, ticaret savaşlarının derinleşeceği tasalarını artırdı. Lakin Çin hükümetinin piyasalara yeni teşvikler getireceği beklentileri, kayıpların daha fazla artmasını engelledi.
Çin’de mecburî karşılıklar ve siyaset faizlerinde yapılacak muhtemel indirimler, piyasalarda olumlu yansıdı. Trump’ın öteki ülkelere yönelik tarifeleri erteleme kararı, Çin hisse piyasalarında da müspet tesir yarattı.
Çin’in yıllık bazda TÜFE’nin yüzde 0,1 azalarak varsayımların altında gelmesi ve ÜFE’nin yüzde 2,5 düşüş göstermesi, Çin iktisadında deflasyon sinyallerinin güçlendiğini gösterdi. Bu gelişmelerle birlikte, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,34, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,58, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 8,47 ve Çin’de Şanghay Bileşik endeksi yüzde 3,11 bedel kaybetti.
YURT İÇİ GÜNDEM: TCMB’NİN FAİZ KARARI TAKİP EDİLECEK
Yurt içinde geçen hafta sakin bir seyir izlenirken, Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 0,01’lik küçük bir artışla 9.380,95 puandan kapattı. Gelecek hafta, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) faiz kararı ve ödemeler istikrarı bilgileri dikkatle izlenecek.
Ekonomistler, TCMB’nin siyaset faizini yüzde 42,5 düzeyinde sabit tutmasını bekliyor. Ayrıyeten, yıl sonu faiz beklentisi medyanı ise yüzde 34,50 civarında. Gelecek hafta açıklanacak datalara nazaran, cari süreçler açığının şubat ayında 4,33 milyar dolar olması bekleniyor. Dolar/TL ise haftalık bazda yüzde 0,3 paha kaybederek 37,8690 düzeyinden kapandı.
