By Ticaret Bakanlığı dün yaptığı açıklamada internetten yapılan alışverişlerde şeffaflık ve eser güvenliğini sağlayacak “Uzaktan İrtibat Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Eserlerin Piyasa Nezareti ve Kontrolü Yönetmeliği”nin yürürlüğe gireceğini duyurmuştu
Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Başkanı Hakan Çevikoğlu, “E-ticaretten alışveriş daha inançlı hale geliyor.” diyerek uygulamayı anlattı.
UYGULAMANIN GEÇİŞ SÜRECİ TAMAMLANDI
5 aylık geçiş sürecinin akabinde bugün yürürlüğe giren yönetmelik internetten yapılan alışverişlerde şeffaflık ve eser güvenliğini sağlayacak.
Yönetmelik tüketicilerin haklarını müdafaayı amaçlarken, hem vatandaşlar hem de eser satan firmalar için kıymetli yenilikler getirdi.
Hakan Çevikoğlu, yönetmeliğin getirilerinin “tüketici”, “satıcı”, “pazaryerleri” ve “e-ithalat-e-ihracat”a tesiri olarak ayırmak gerektiğini belirterek, çok ayaklı bir gelişme yaşanacağını söyledi.
GÜVENLİ HALE GELİYOR
Çevikoğlu, genel prestijiyle e-ticarette değerli ilerleme sağlayacak yönetmeliğin yürürlüğe girmesinin değerine işaret ederek, “Aslında bir mağazada eseri elinize aldığınızda gördüğünüz bilgileri artık e-ticarette de görebileceksiniz. E-ticaretten alışveriş daha da inançlı hale geliyor. Tıpkı halde yurt dışına e-ticaretten satış yapan işletmelerin de kendilerini yeni periyoda hazırlamaları gerektiğini hatırlatmak isterim.” sözlerini kullandı.
“TÜRKÇE İKAZLAR YER ALACAK”
Tüketicilerin, satın alacakları eserlere ait üretici, ithalatçı yahut yetkili temsilcinin açık kimlik bilgilerine direkt erişebileceğini anımsatan Çevikoğlu, şunları kaydetti:
Satış ilanlarında, eserlerin teknik düzenlemelere uygunluğu, uygunluk işaretleri, güvenlik bilgileri ve Türkçe ihtarlar üzere ayrıntıların yer alması zarurî hale getirildi. Bu sayede tüketici, sırf eserin görseline değil, teknik ve hukuksal kimliğine de ulaşarak şuurlu karar verebilecek. Uygunsuz olduğu tespit edilen ve geri çağrılan eserler hakkında tüketicilere, hem e-posta yoluyla hem de pazaryeri orta yüzü üzerinden bilgilendirme yapılacak. Bu uygulama, tüketicinin sessiz geri çağırmalardan habersiz kalmasının önüne geçecek, etkin bir bilgilendirme düzeneği sağlayacak.
“Tüketici şikayetleri ve yetkili kuruluşların değerlendirmesi sonucunda risk taşıyan eserler, platformdan süreksiz olarak kaldırılabilecek.” diyen Çevikoğlu, “Bu düzenek, tüketici sıhhatini ve güvenliğini direkt tehdit eden durumlarda süratli aksiyon alınmasına imkan tanıyacak. Yanı sıra tüketiciler, eser güvenliğine ait soru ve bildirimlerini, pazaryerlerinde kurulacak olan ‘Ürün Güvenliği Temas Noktaları’ aracılığıyla direkt iletebilecek. Bu temas noktaları, tüketicilerin daha aktif bir biçimde süreçlere dahil olmasını ve direkt muhafaza sağlanmasını hedefliyor.” yorumunu yaptı.Bu düzenlemeyle birlikte, tüketicilerin eriştiği eserler hem daha inançlı hem de daha izlenebilir hale geleceğini, eserlerin kimliği, menşei ve güvenlik bilgileri konusunda şeffaflık sağlanacağını bildiren Çevikoğlu, “Yönetmelik, dijital ortamda tüketici haklarını güçlendiren, itimat asıllı ve bilgiye dayalı bir e-ticaret ekosistemi inşa etmeyi amaçlıyor.” dedi.
“SATICININ BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ ARTTI”
Yönetmelikle birlikte satıcı tarafında yaşanacak değişiklikler hakkında bilgi veren Çevikoğlu, satıcının bilgilendirme yükümlülüğünün arttığını söyledi.
“YENİ SİSTEMDE PAZARYERLERİ, DİJİTAL VİTRİN MİSYONU GÖRMEKTEN ÇIKIYOR, SORUMLULUK ÜSTLENİYOR”
Konuşmasında pazaryerleri açısından yaşanacak değişiklikler hakkında da bilgi veren Çevikoğlu, “Yönetmelik, pazaryerlerini sadece bir satış ortamı sağlayıcısı değil, tıpkı vakitte eser güvenliği zincirinin etkin bir bileşeni olarak tanımlıyor.” dedi.
“DÜZENLEME, YABANCI SATICILARI VE PLATFORMLARI LOKAL MEVZUATA TABİ HALE GETİRİYOR”
Yönetmelik uyarınca, Türkiye’ye uzaktan irtibat araçları yoluyla eser arz eden yabancı menşeli firmaların, satışa sundukları eserlerin ilgili mevzuatlara uygunluğunu teminen Türkiye’de yerleşik bir iktisadi işletmeciye sahip olma mecburiliği bulunduğunu hatırlatan Çevikoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
Söz konusu temsilcinin kimlik ve irtibat bilgileri satış ilanında açıkça belirtilecek. Temsilcisi bulunmayan firmaların eserleri, Türk kullanıcılarına yönelik satışa sunulamayacak, platformlar bu eserleri listeleyemeyecektir. Milletlerarası platformlar üzerinden yapılan satışlarda, artık güvenlik evrakları, uygunluk işaretleri ve temsilci bilgileri zarurî hale gelecek. Türkiye’ye ithal edilen eserlerin hem fizikî güvenliğinden hem de ilanda sunulan tüm bilgilendirmelerden ithalatçı sorumlu olacak. Geri çağırma, risk bildirimi, içerik güncelleme üzere yükümlülükler direkt ithalatçının uhdesinde olacaktır. Bilhassa, eser izlenebilirliği ve temsilci yükümlülüğü, kayıt dışı e-ithalatın kontrol altına alınmasına katkı sağlayacaktır.
“E-TİCARET YÖNETMELİĞİNE TÜKETİCİ DERNEKLERİ TAM TAKVİYE VEREREK SIKI DENETİM İSTEDİ”
Ticaret Bakanlığı tarafından önceki gün duyurulan ve dün yürürlüğe giren “Uzaktan İrtibat Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Eserlerin Piyasa Nezareti ve Kontrolü Yönetmeliği” sağladığı yararlar nedeniyle tüketici derneklerinden tam dayanak aldı.
Yönetmeliğin kapsamına ait Tüketiciler Konfederasyonu (TÜKON) Genel Lider Vekili Aziz Koçal, bundan sonraki süreçte eser güvenliği ve şeffaflık açısından, tüketicilerin internetten satın aldıkları eserlerin emniyetli ve mevzuata uygun olup olmadığını daha net görebileceğini anlattı.
“GÜVENSİZ ESERLER PİYASADAN ÇEKİLECEK”
Koçal, yetkili kurumlar tarafından kontrol ve izlenebilirliği sağlamak için piyasa nezareti yapılarak inançsız eserlerin tespitinin yapılacağını ve piyasadan çekilmesinin sağlanacağını belirterek, şunları kaydetti:
Tüketiciler, uydurma yahut inançsız eserler nedeniyle daha kolay şikayette bulunabilecek ve haklarını daha faal bir biçimde arayabilecekler. Tüketicinin bilgilendirilmesi açısından eser güvenliği, satıcı bilgileri, üretici bilgileri üzere hususlarda daha açık ve erişilebilir bilgiler sağlanacak. Yönetmelik, piyasa nezareti ve kontrolü açısından olumlu bir adım olsa da, uygulanabilirliği ve yaptırımların aktifliği kritik ehemmiyete sahip. E-ticaret platformları ve satıcıların yönetmelik kurallarına uyup uymadığı nizamlı olarak denetlenmezse, tüketiciler uydurma yahut inançsız eserlerle müsabakaya devam edebilir. Yönetmeliğin ihlali durumunda caydırıcı cezalar uygulanmazsa, makus niyetli satıcılar faaliyetlerine devam edebilir. Yönetmelik tüketici haklarını güçlendirme açısından olumlu bir adım olmakla birlikte, aktif kontrol yapılmalı, yaptırımlar uygulanmalı ve tüketici farkındalığı sağlanmalı.
“YÖNETMELİĞİ TÜKETİCİLER AÇISINDAN ÇOK OLUMLU DEĞERLENDİRİYORUZ”
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük ise, yönetmeliği tüketiciler açısından çok olumlu değerlendirdiklerini belirterek, yeni uygulamayla birlikte uzaktan satış olarak isimlendirilen tüketici ile satıcının karşı karşıya gelmediği alışverişlerde eserlere ait bilgilerde eksik ya da aldatıcı bilgilerin kelam konusu olabildiğini lisana getirdi.di.
Küçük, yönetmeliğin e-ticarette satışa sunulan eserlere ait daha detaylı bilgi verilmesini sağlayacağına dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
Tüketici online alışverişten aldığı eserin tüm ayrıntılarına mağazaya gitmiş üzere erişecek, bu çok değerli. Eserle ilgili aldatıcı bir bilgi verildiğinde online pazaryerleri 24 saat içinde eseri kaldırmak zorunda kalacak. Yönetmeliğin en kıymetli kısmı, yurt dışından alışveriş yaptığımız sitelerin Türkiye’de temsilci bulundurma zaruriliği getirmesi. Ayıplı mal ve eserlerde tüketiciler muhatap bulamıyordu. Yurt dışından yapılan alışverişlerde tüketici ayıplı mal ile karşılaştığında yasal olarak nasıl hakkını arayacağı soru işaretiydi, bu düzenlemeden sonra Türkiye’de temsilciler yasal muhatap olabilir, bu çok önemli bir gelişme.
