SpaceX’in Starship fırlatma testi öncesi havayolu şirketlerine ikaz

ABD Federal Havacılık Dairesi (FAA), SpaceX’in üzerinde büyük umutlar taşıdığı Starship roketinin bir sonraki test uçuşu için onay verdi. Lakin bu onay, geçtiğimiz aylarda yaşanan iki başarısız denemenin akabinde gelen titiz bir inceleme ve yeni güvenlik önlemleriyle birlikte geldi. Uçuşun gelecek hafta, 27 Mayıs tarihinde yapılması öngörülüyor. Kesin tarih ve zamanlama şimdi muhakkak değil.

FAA’nın açıklamasına nazaran SpaceX, Starship’in 9. tam ölçekli test uçuşu için gerekli tüm güvenlik, çevresel ve lisanslama kriterlerini karşıladı. Bu değerli adım, Starship programını tekrar rayına oturtmak isteyen SpaceX için kritik bir dönemeç manasına geliyor. Roketin, Teksas’taki Starbase’den fırlatılması bekleniyor ve bu sefer güvenlik risklerini azaltmak ismine hem ABD hem de uçuş güzergahındaki başka ülkelerde olası risk bölgeleri genişletildi.

Bir sonraki test uçuşu, Starship’in daha evvel yaşanan meseleleri aşarak, yine giriş sırasında kullanılan ısı kalkanının performansını ölçmeyi hedefliyor. Yeni Block 2 versiyonunda ısı kalkanı gereçleri geliştirilmiş, iniş sırasında atmosfer denetimi için flaplar yine tasarlanmış ve yakıt tankları büyütülmüş durumda.

Hava alanı kapatılacak

Starship’in planlanan uçuş programı, Teksas’tan kalkış yaptıktan sonra üst etabın Dünya etrafında yarım tıp atarak Hint Okyanusu üzerinden tekrar atmosfere girmesi ve Avustralya’nın kuzeybatısındaki okyanusa denetimli iniş yapmasını kapsıyor. Uçuş yaklaşık 1 saat 10 dakika sürecek.

FAA, bu test uçuşu için oluşturulan tehlike bölgelerini önemli oranda genişletti. Starbase’den başlayıp Florida Boğazı, Bahamalar ve Turks ve Caicos Adaları’nı içine alan 1.600 deniz mili genişliğinde hava alanı kapatılacak. Önceki uçuşta bu uzaklık 885 deniz miliydi. Bu genişleme, uçuş risklerinin ve daha evvelki kazaların yarattığı tehlike olasılıklarının artırılmasıyla temaslı.

Bu durum, Körfez Bölgesi üzerinden geçen 70’den fazla havayolu rotasını ve yaklaşık 175 uluslararası uçuşu etkiliyor. Yolcular için ortalama 40 dakikalık bir gecikme kelam konusu olurken, kimi uçuşlarda bu müddet 2 saate kadar çıkabilecek.

FAA, SpaceX’in test uçuşlarında başarılı olması halinde bu kısıtlamaların azaltılacağını belirtti. Ayrıyeten önümüzdeki periyotta SpaceX’in yıllık Starship uçuş sıklığını 5’ten 25’e çıkarma planları da bulunuyor. Bu da hava alanı güvenliği ve uyumunun daha da kritik hale geleceğini gösteriyor. FAA, uçuş rotasının geçtiği ülkelerle – İngiltere, Bahamalar, Turks ve Caicos, Meksika ve Küba üzere – yakın temas halinde.

Starship test uçuşlarında neler yaşandı?

Starship Block 2 olarak isimlendirilen bu yeni versiyon, geçtiğimiz yılın Nisan ayından beri toplam 8 sefer test edildi. Fakat Ocak ve Mart aylarındaki iki deneme motorların erken kapanması ve denetim kaybı nedeniyle başarısızlıkla sonuçlandı. Starship üst kademesi havada patlayarak yüzeye yüzlerce modülün düşmesine neden oldu. Bu kazaların akabinde SpaceX, Ocak ayında yakıt sızıntısı ve motor bölmesinde yangın üzere sıkıntıları tespit etti. Mart ayındaki kaza ise misal şartlarda gerçekleşti fakat sebebi şimdi netlik kazanmadı.

FAA, bu kazaların ayrıntılı incelemesini yaptıktan sonra SpaceX’in gerekli iyileştirmeleri yaptığı sonucuna vardı. Bu yüzden Starship’in tekrar uçmasına onay verdi lakin yeni test uçuşunda kullanılacak birinci evre roketinin daha evvel kullanılmış olan “Super Heavy” olması sebebiyle risk tahlilleri güncellendi.