By Yapay zekâ teknolojilerinden daha fazla randıman almak ve bilimsel üretkenliği yeni bir boyuta taşımak isteyen Türkiye, ihtilal niteliğindeki bir adım atmaya hazırlanıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın “2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi” kapsamında, ARF muhteşem bilgisayarına kuantum bilgisayar entegrasyonu planlanıyor. Bu adım, Türkiye’yi yapay zekâ takviyeli yüksek başarımlı hesaplamalarda ileri teknoloji ligine taşıyacak.
Türkiye’nin yapay zekâ seyahatinde merkezde yer alan ARF muhteşem bilgisayarı, 80 binden fazla işlemci çekirdeği, 312 GPU kartı ve 14 petabayt data depolama kapasitesiyle TÜBİTAK çatısı altında hizmet veriyor. Bu sistem, yaklaşık 40 bin dizüstü bilgisayarın hesaplama gücüne denk düşen performansıyla bilim beşerlerine, araştırmacılara ve teknoloji geliştiricilere yepisyeni ufuklar açıyor.
Yeni periyotta, ARF sistemine üstün iletken kubitler üzerine kurulu, en az 20 fizikî kubit içeren bir kuantum bilgisayar entegre edilmesi hedefleniyor. Bu gelişme, Türkiye’yi yalnızca yapay zekâda değil, kuantum teknolojilerinde de öncü ülkeler ortasında pozisyonlandırma potansiyeline sahip.
TÜRKÇE BÜYÜK LİSAN MODELİ VE YERLİ YAPAY ZEKA GELİŞİMİ
Yapay zekâ ekosistemini güçlendirmek emeliyle başlatılan “Süper Bilgisayar Yatırım Programı”, sadece donanım kapasitesini değil, tıpkı vakitte bilimsel üretkenliği ve yapay zekâ inovasyonlarını da desteklemeyi amaçlıyor. Bu kapsamda, bilhassa Türkçe lisanına has büyük lisan modelleri geliştirmek ve üretken yapay zekâ altyapısını güçlendirmek için çok taraflı çalışmalar planlanıyor.
ARF, BİLİMİN HER ALANINDA
ARF üstün bilgisayarı hâlihazırda TRUBA (Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı) bünyesinde hizmet veriyor. Direkt sıvı soğutma sistemine sahip olan bu ileri teknoloji altyapı; iklim modellemeden biyoteknolojiye, temel bilimlerden tıpa kadar pek çok alanda kamu, özel bölüm ve akademiye yüksek performanslı hesaplama takviyesi sunuyor. Bu sayede Türkiye, bilimsel araştırmalarda global ölçekte rekabet edebilirliğini artırıyor.
ULUSLARARASI İŞBİRLİKLERİYLE GÜÇLENEN EKOSİSTEM
TÜBİTAK, sadece ulusal seviyede değil, memleketler arası platformlarda da faal rol oynuyor. Türkiye, EuropHPC Programı kapsamında İspanya’da kurulu MareNostrum5 üstün bilgisayar altyapısına erişim hakkına sahip. 2024 Kasım’ında açıklanan TOP500 listesinde 35. sıraya yerleşen MareNostrum5, çok sayıda ülkenin araştırmacılarına açık halde hizmet veriyor.
Ayrıca, Türkiye’nin ortak olduğu BSC Yapay Zeka Fabrikası (BSC-AIF), Avrupa Birliği’nin desteklediği birinci 7 yapay zekâ fabrikasından biri olarak kabul edildi. Bu gelişme, Türk endüstrisinin ve kamu kesiminin yapay zekâ temelli tahlilleri daha süratli üretmesini ve kullanıma geçirmesini amaçlıyor.
ARF-ACC İLE DAHA GÜÇLİ YAPAY ZEKA ALTYAPISI
ARF altyapısının ikinci fazı olan ARF-ACC sistemi, bilhassa yapay zekâ araştırmaları yürüten uzmanlara ileri seviye hesaplama kapasitesi sağlamak üzere devreye alındı. Böylelikle, yapay zekâ çalışmalarına odaklanan üniversiteler, start-up’lar ve kamu kurumları, daha aktif, süratli ve kapsamlı projeler geliştirme imkânı bulacak.
