By Türkiye İstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına nazaran 2024’te İstanbul’un nüfusu 15 milyon 701 bin 602 oldu.
Bu sonuçlara nazaran İstanbul, Türkiye’nin en kalabalık kenti olma özelliğini korurken hukuk sisteminin sac ayaklarından avukatlık mesleğini icra eden bireylerin kentteki sayısında da artış yaşandı.
Türkiye Barolar Birliğinin resmi sitesindeki bilgilere nazaran, 31 Ocak 2024 prestijiyle kentin iki baro kuruluşundan biri olan İstanbul Barosunda 65 bin 772, İstanbul 2 Nolu Barosunda ise 3 bin 592 kişi kayıtlı.
KENTTEKİ AVUKAT SAYISININ ARTIŞ NEDENLERİ AÇIKLANDI
İstanbul Barosuna 2025’in birinci çeyreğinde 565 kişinin daha katılmasıyla ruhsat sahibi avukat sayısı toplamda 66 bin 337 olurken TBB’nin verdiği yetkinin akabinde 2020’de kurulan İstanbul 2 Nolu Barosuna kayıtlı avukat sayısı ise nisan prestijiyle 3 bin 751’e ulaştı.
Hukukçular, 5 Nisan Avukatlar Günü hasebiyle kentteki avukat nüfusunun artmasının altındaki nedenler ile olumlu ve olumsuz sonuçlarını anlattı.
Hukukçular Derneği Lideri Melih Gülseren, avukat sayısındaki artışın temel sebebinin, hukuk fakültelerindeki öğrenci ve mezun sayısındaki yoğunluk olduğunu söyledi.
“İSTANBUL, ÜLKENİN EN KIYMETLİ KENTİ”
Avukatlık mesleğinde, bilhassa yeni mezunların İstanbul’da birtakım ezalar çektiklerini kaydeden Gülseren şunları söyledi:
Niye İstanbul tercih ediliyor? En kıymetli konulardan biri, üniversiteler ağır olarak İstanbul’da. Öğrenci, etrafı orada başladığı için haklı olarak mezun olduğu vilayette devam etmek istiyor. İstanbul, iş potansiyeli olarak dünyanın başşehri, ticari manada ülkenin en değerli kenti, sanayi ve ticarette ülkeyi taşıyan kıymetli bir merkez.
Bu da müvekkil potansiyelini, portföyünü arttırma ihtimalini ön plana çıkarıyor. Meslektaşlarımız da haliyle burayı tercih ediyor. Birebir vakitte kaliteli ve itibarlı mesleksel eğitimler burada.
“ÖNLEYİCİ HUKUK OLSUN İSTİYORUZ”
Gülseren, avukat yoğunluğu sonucunda oluşan dezavantajlara da dikkati çekerek şu tabirleri kullandı:
Bir avukat enflasyonu var. Avukatlık mesleği belirli bir kesite hitap ediyor. Ülkemizde herkes her işini ‘Bir avukata danışarak yapayım.’ mantalitesine şimdi tam manasıyla kavuşmuş değil. Bizim hükümetten de beklentilerimiz var. Mesleğin hitap edebileceği yerler, iş yapabileceği yerler artsın diye dernek olarak vakit zaman bakanlıkla görüşüyoruz.
Örneğin kolay bir tapu sürecinde bile bir avukatın olmasını istiyoruz zira bir müddet sonra süreçte düşünce olduğunda avukata muhtaçlık duyuluyor. Önlem hukuku oluşsun, önleyici hukuk olsun istiyoruz. Aslında her ailenin bir avukatının olması gerektiğine inanıyoruz lakin tahminen bu uzun vadede olabilecek bir durum.
Gülseren, hukuk fakültelerindeki eğitim kalitesinin artırılması, ders içeriklerinin güncellenmesi ve hukuk fakültelerindeki eğitimin 5 yıla çıkarılması gerektiğini vurguladı, son yıllarda uygulanmaya başlanan Hukuk Mesleklerine Giriş İmtihanı’nın, mesleğin kalitesini artıracağına inandığını lisana getirdi.
“HUKULİ İHTİLAFLARIN FAZLALIĞI KAÇINILMAZ”
İstanbul 2 Nolu Barosu Başkanı Yasin Şamlı ise İstanbul’un dünyadaki hiçbir kentle kıyaslanamayacağını, kentte kayıtlı olmayan nüfusla bir arada yaklaşık 20 milyon kişinin yaşadığını, kentteki hukuksal ihtilafların fazlalığının kaçınılmaz olduğunu söyledi.
Şamlı, bu nedenle kentteki avukat sayısının diğer illere oranla fazlalığının anlaşılabilir bir durum olduğunu vurguladı.
Avukat sayısının fazla olmasının, türel ihtilafların daha fazla dağılımı ve kar durumunun da azalması manasına geldiğini belirten Şamlı şu değerlendirmeleri yaptı:
Özelde genç avukatlar, genelde ise tüm avukatlar için yeni iş alanları oluşturmak mümkündür. Bu konuda Adalet Bakanımıza, TBMM Liderimize, partilerin küme liderlerine tekliflerimizi evrak halinde ulaştırdık. Kollayıcı hukukçuluk teklifimiz hayata geçirildiğinde, meslektaşlarımızın iş imkanları genişleyip yararları artacağı üzere hukuksal ihtilaflar da azalacaktır.
Örneğin, gayrimenkul alım satımlarının avukat denetiminde gerçekleştirilmesi, 1 milyon TL’nin üzerindeki kontratların avukat denetiminde yapılması meslektaşlarımıza yeni iş alanları sağlayacağı üzere mahkemelerin belge yükünü de azaltacaktır.
“BİRÇOK GENÇ AVUKAT EKONOMİK ZORLUK YAŞIYOR”
Hukuk temsilcilerinin, adalet ve hizmet misyonunu hakkıyla yapabilmeleri için ekonomik telaşlarının olmaması gerektiğini söyleyen Şamlı, “Ancak hüzünle söz etmemiz gerekir ki İstanbul’da birçok genç avukat ekonomik zorluklar içinde mesleklerini icra etmeye çalışmaktadırlar.” dedi.
Şamlı, İstanbul’da çalışan avukatların yararları Anadolu’da çalışan avukatlara nazaran daha yüksek olsa da masraflarının de Anadolu’ya kıyasla çok daha fazla olduğunu söyledi.
Hukuk fakültelerinin sayı ve kontenjanlarının fazla olmasının, avukat sayısının artmasının yegane sebebi olduğunu anlatan Şamlı kelamlarına şöyle devam etti:
Bazı hukukçular hukuk fakültelerinin sayı ve kontenjanlarının azaltılmasını bir tahlil olarak önermektedirler lakin dünyamızın küçüldüğü, hudutların ehemmiyetinin kaybolduğu bir ortamda Türkiye’de hukuk fakültelerinin yahut kontenjanlarının azaltılması, avukat sayısını sınırlı tutmak için kâfi olmayabilir.
Zira günümüzde beşerler hukuk fakültelerini yurt dışında bitirdikten sonra gelip denklik talebinde bulunmaktadırlar. Hukuk fakültelerinin sayı ve kontenjanlarının azaltılması gençlerimizi daha çok yurt dışına yönlendirebilir.
Şamlı, fakülte kontenjanlarının azaltılmasının, muhtaçlığa nazaran devlet siyaseti olarak belirlenebileceğini kaydetti.
“HUKUK FAKÜLTELERİNE GİRİŞ İÇİN GEREN ÜST HUDUT KÂFİ DEĞİL”
İstanbul Barosu Avukat Hakları Merkezi Başkanı Mustafa Rüzgar da İstanbul üzere büyük kentlerde avukat sayısının artışının, iş imkanlarının azalmasına ve avukatların ekonomik olarak zorlanmasına neden olduğunu tabir ederken şunları kıymetlendirdi:
İstanbul’daki ekonomik ve ticari faaliyetlerin yoğunluğu, Anadolu’ya nazaran potansiyel iş fırsatlarını da beraberinde getirmekle birlikte son periyotta artan maliyetler ve ekonomik zahmetler da eklenince diğer bir avukatın yanında çalışan avukat sayısı ciddi oranda artmıştır.
Avukat sayısındaki artışın olumsuz tesirlerinin giderilmesi için yapısal değişiklikler gerektiğini anlatan Rüzgar, hukuk fakültelerine giriş için getirilen 100 binlik üst sonun kâfi olmadığını, 50 bine düşürülmesi gerektiğini söyledi.
“TÜRKİYE’DE 88 HUKUK FAKÜLTESİ BULUNUYOR”
Rüzgar, “Bu yapılabilirse hukuk fakültesi öğrenci sayısı azalacak, üniversitelerde daha nitelikli eğitim verilmesi mümkün olacak, mesleğin kalitesi artacak, bahsettiğimiz ekonomik meşakkatler da büyük oranda giderilmiş olacaktır.” diye konuştu.
İstanbul’da avukat sayısındaki artışın mesleklerine olumsuz tesirleri olduğunu belirten Rüzgar şu sözleri kullandı:
Türkiye’de 88 hukuk fakültesi bulunuyor ve 2024 YKS sonuçlarına nazaran bu fakültelere 13 bin 42 öğrenci yerleşmiş. Bu fakültelerin sayısındaki artış, eğitim kalitesinin düşmesine ve mezunların mesleksel yeterliliklerinin sorgulanmasına neden olduğu üzere avukat sayısındaki bu ani artışlar, avukatların gelirlerinde de önemli düşüşlere yol açmıştır.
