By Günümüzde global bir sıhhat tehdidi haline gelen ilaca dirençli enfeksiyonlarla gayrette yapay zeka, umut vadeden tahliller sunuyor.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Tulane Üniversitesi’nden bilim insanları, Mycobacterium tuberculosis ve Staphylococcus aureus bakterilerinde antibiyotik direncine yol açan genetik mutasyonların tespitini büyük ölçüde güzelleştiren yapay zeka tabanlı yeni bir sistem geliştirdi.
Bu çığır açan teknik, Nature Communications mecmuasında yayımlanarak bilim dünyasına duyuruldu ve ilaca dirençli enfeksiyonların tedavisi konusunda kıymetli bir adım olarak bedellendiriliyor.
Bu tıp enfeksiyonlar, tedavi süreçlerinin zorluğu ve yüksek vefat oranları nedeniyle dünya genelinde önemli bir sıhhat sıkıntısına yol açmaya devam ediyor.
YENİLİKÇİ KÜME İLİŞKİLENDİRME MODELİ (GAM)
Araştırmacılar, geliştirdikleri bu yeni usulde makine tahsili tabanlı bir Küme İlişkilendirme Modeli (GAM) kullanıyor.
GAM’ın temel maksadı, ilaç direnciyle temaslı olan genetik mutasyonları yüksek bir doğrulukla saptamak. Klâsik sistemlerin tersine, GAM direnç sistemlerine dair mevcut bilgilere bağımlı olmadığı için çok daha esnek bir yapıya sahip.
Bilim insanları, GAM modelini yedi binden fazla Mycobacterium tuberculosis suşu ve yaklaşık dört bin Staphylococcus aureus suşu üzerinde test ederek, dirençle bağlantılı temel mutasyonları muvaffakiyetle belirledi.
Yapılan mukayeseli tahliller, GAM modelinin Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) direnç bilgi tabanının doğruluk oranına eşit olduğunu ve hatta kimi durumlarda bu oranı aştığını gösterdi.
Özellikle yanlış müspet sonuçların sayısında kıymetli bir azalma sağlandı. Yanlış müspet sonuçlar, aslında dirençli olmayan bakterilerin dirençli olarak tanımlanmasına ve münasebetiyle gereksiz yahut yanlış tedavilere yol açabiliyor.
Çalışmanın baş müellifi Julian Saliba, geliştirilen prosedürün hangi mutasyonların nitekim dirence neden olduğu konusunda daha net bir tablo çizdiğini ve bu sayede yanlış teşhislerin ve gereksiz tedavi değişikliklerinin önüne geçildiğini söz etti.
Bu yenilikçi yapay zeka tabanlı yaklaşım, ilaca dirençli enfeksiyonlarla uğraşta kıymetli bir dönüm noktası olabilir.
