By İş müracaatlarında yapay zeka araçlarının kullanımına dair İK profesyonellerinin görüşlerini ortaya koyan bir araştırma yapıldı. Buna nazaran yaklaşık her üç İK profesyonelinden ikisi yapay zeka ile hazırlanmış öz geçmişler (CV) ile karşılaştığını belirtirken her iki profesyonelden biri bu CV’leri özgünlükten uzak olarak kıymetlendirdi.
Özellikle son iki yıldır ChatGPT, Gemini üzere yapay zeka tabanlı metin üretim araçlarının yaygınlaşmasıyla birlikte iş yapış biçimleri üzere işe alım süreçlerinde de esaslı bir değişiklik yaşanıyor. Şirketler öz geçmişleri yapay zeka ile değerlendirip filtrelerken birinci kademedeki görüşmeleri yapay zeka aracılığıyla yapan şirketlerin sayısı da artıyor. Lakin işe alım sürecinde yapay zeka kullananlar sadece şirketler değil. Adaylar da öz geçmiş (CV) ve ön yazılarını hazırlarken yapay zekadan yararlanıyor. Pekala, bu durum ne kadar fark ediliyor ve İK profesyonellerinin kararlarını nasıl etkiliyor? İnsan kaynakları ve işçi idare platformu Kolay İK tarafından çevrim içi anket metoduyla gerçekleştirilen ve yaklaşık 200 kişinin katıldığı araştırma, İK profesyonellerinin bu husustaki yaklaşımını ortaya koydu.
İK profesyonelleri CV’lerin nasıl hazırlandığının farkında
Araştırmaya katılan İK profesyonellerinin yüzde 32’si son bir yılda birçok kere, yüzde 32’si ise birkaç kere yapay zekayla hazırlanmış bir CV yahut ön yazıyla karşılaştığını söylerken yüzde 36’sı hiç rastlamadığını tabir etti. Fakat bu CV’lere denk gelmeyenlerin kıymetli bir kısmı de yapay zeka kullanıldığını düşünüyor. O denli ki, ‘adayların birçok yapay zeka kullanmıyor’ diyen İK profesyonellerinin oranı sadece yüzde 12.
İş başvurusu hazırlığında yapay zeka kullananların çok büyük bir kısmını iş hayatının başında olanlar oluşturuyor. İK profesyonellerinin yüzde 52’si yeni mezun ve stajyerlerin, yüzde 17’si 1-3 yıl tecrübeye sahip olanların, yüzde 4’ü orta seviye profesyonellerin öz geçmişlerinde yapay zekanın izleriyle karşılaştığını lisana getirirken yüzde 27’si ise yapay zekanın tüm aday kümelerinin CV’lerinde tesirli olduğu görüşünü paylaştı.
Yapay zekalı CV’ler destekleniyor lakin özgün bulunmuyor
İK profesyonellerinin yüzde 53’ü bir CV’nin yapay zeka ile hazırlanmasının kararlarını direkt etkilemediğini, temel olanın adayın sahip olduğu maharetler olduğunu söylerken yüzde 29’u yapay zeka kullanımını desteklediğini zira bu durumun adayın teknolojiyle ahenk sağladığını gösterdiğini vurguladı. İştirakçilerin yüzde 18’i ise adayın gerçek yeteneklerini yansıtmayabileceği fikriyle bu CV hazırlama prosedürünü olumsuz buluyor.
Öte yandan iştirakçilerin yüzde 50’si bu öz geçmişleri, tekrarlayan, şahsî olmayan ve özgünlükten uzak, yüzde 37’si standart lakin kâfi, yüzde 13’ü profesyonel ve etkileyici buluyor. Bununla birlikte yüzde 15’i yapay zekalı CV’lerin birçok vakit abartılı olduğunu yahut yanlış bilgiler içerdiğini, yüzde 62’si kimi kısımlarının gerçek dışı olduğunu, yüzde 18’i bu hususta kararsız kaldığını söylerken sırf yüzde 5’i ekseriyetle gerçek bilgiler ile karşılaştığını belirtti.
Öz geçmişlerde abartılı yahut gerçek dışı bir bilgi olması halinde, bu durum birçok vakit mülakatlarda anlaşılıyor. İştirakçilerin yüzde 52’si birkaç sefer, yüzde 20’si ise sık sık bu durumla karşılaştığına dikkat çekti.
Yapay zekada etik tartışması
Araştırmada İK profesyonellerine, adayların yapay zeka kullanımı hakkında bilgi vermesinin gerekli olup olmadığı da soruldu. Buna nazaran iştirakçilerin yüzde 42’si bilgi verilmesi gerektiği istikametinde değerlendirmede bulundu. Yüzde 36’si bu türlü bir gereklilik olmaması gerektiğini savunurken yüzde 22’si ise bu mevzuda kararsız kaldı.
“Adaylar yapay zekayı takviye aracı olarak görmeli”
Araştırmanın sonuçlarını kıymetlendiren Kolay İK CEO’su Çağlar Yalı, “Yapay zeka, adayların öz geçmişlerini daha tesirli halde hazırlamasına imkan tanıyarak yetkinliklerini öne çıkarmaları için kıymetli bir araç haline geldi. Lakin bu süreçte özgünlük ve şeffaflık, aday ile şirket ortasındaki inancın temelini oluşturuyor. Aldatıcı yahut abartılı bilgiler, kısa vadede işe alım sürecini hızlandırsa da mülakat yahut performans değerlendirmelerinde kesinlikle anlaşılıyor. Bu da hem şirketler hem de çalışanlar için vakit, emek ve maliyet kaybına neden olabiliyor. Bu nedenle adaylar, yapay zekayı bir takviye aracı olarak görmeli lakin CV’lerini kesinlikle kendi tecrübeleriyle zenginleştirmeliler. Şirketler ise bu süreçte sırf teknolojiyi değil, insanı da merkeze alan, adayın yetkinliklerini derinlemesine anlamaya odaklı bir kıymetlendirme yaklaşımı benimsemeli” dedi. – İSTANBUL
