By
TÜRKİYE’de nisan ayında tesirli olan ve üreticileri olumsuz tarafta etkilediği aktarılan ‘zirai don’ İstanbul’da gerçekleşen Yapay Zeka Tepesi’nde gündeme geldi. Yapay zekanın tarımda kullanılmasıyla randımanın artacağını belirten Yeni Çiftçi Platformu Kurucusu Emrah İnce, “Yapay zeka uygulamaları, çiftçilerin hangi bölgeye ya da yere, ne vakit ekim ve dikim yapılacağıyla ilgili kararlarında tesirli olmasıyla zirai donun tesiri azalabilir” dedi.
Bahçeşehir Üniversitesi mesken sahipliğinde 16-17 Nisan’da gerçekleşen Future AI Summit’25 İstanbul’da tarım ve yapay zeka konusu ele alındı. Uzman isimlerin yer aldığı panelde tarım teknolojilerinde yapay zekanın yaygınlaşmasında, finansal dayanak ve teknolojik okur müelliflik masaya yatırıldı. Moderatörlüğünü Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü Türkiye Kıdemli Program Koordinatörü Özcan Türkoğlu’un yaptığı panelde Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Ankara Ofis Yöneticisi Mehmet Üvez, İzmir Ticaret Borsası Genel Sekreteri Dr. Ersin Güdücü, Türk Dünyası Tarım Birliği Başkanı Doğan Başaran, Yeni Çiftçi Platformu Kurucusu Emrah İnce konuşmacı olarak yer aldı. İnce, yapay zekanın zirai donun tesirinin azalmasına takviye olacağını vurguladı.
‘ÇİFTLİKLERİ OBJELERİN İNTERNETİ TEKNOLOJİSİ YÖNETİLEBİLECEK’
İnce, panel sonrasında değerlendirmelerde bulundu. Ülkemizde tarımda yapay zekada değerli fırsatların olduğunu belirten İnce, yapay zekanın don ve gibisi eser randımanını düşüren meselelerle uğraşta büyük yarar sağlayacağını, teknolojiyle doğacak yeni fırsatların gençlerin tarım dalına ilgisini çekeceğini belirtti. Çiftçi bayanların sağladığı randıman artışının yapay zeka dayanağıyla daha üstlere taşınacağını söz eden İnce, çiftlikleri yapay zeka ile objelerin interneti teknolojisinin yönetilebileceğini söyledi.
Sanayi Mühendisi Emrah İnce, son günlerde tarımdaki don olayına değinerek yapay zekayla sağlanacak dayanağın don olayına karşı daha erken müdahale imkanı sunacağını lisana getirerek “Bugünün de değerli bir konusu olan, biliyorsunuz geçtiğimiz hafta yaşadığımız don felaketi vardı. Natürel dondan korunmanın çeşitli usulleri var. Bir tane reçetesi yok, çok çeşitli reçeteleri var. Tahminen bunlar da otomasyonla, yapay zekanın vereceği komutla hazır hale gelecek. Don dediğimiz vakit yerleşik don haritaları var. Çiftçinin daha birinci ağaç dikilmeden evvel, plantasyonu yapılmadan önce bölge seçimi, arazi seçiminde vermesi gereken kararlar var. Bu karar yanlış olduğu vakit donun tesiri de çok yıkıcı oluyor. Bu kademede karar dayanak sistemlerinde yapay zekanın tesirini göreceğiz” dedi.
‘YAPAY ZEKA TAKVİYELİ SİSTEMLER ÇİFTLİKLERİ YÖNETECEK’
Gübreleme programlarından sulama programlarına kadar yapay zekanın ufak ufak tesirlerinin başladığını belirten İnce, tarımda dördüncü evre olan akıllı güç devrinden ‘AI power’ (Yapay zeka gücü) periyoduna geçildiğini belirterek şunları söyledi:
“Bu çok değerli bir kademe. Burada biz karar verme düzeneklerinde yapay zekayı günlük hayatta da birçok finans kuruluşunun ya da gübre şirketlerinin yaptığı aplikasyonlarda da görüyoruz. Şu an için bunlar kolay datalar fakat vakit içerisinde FMS yani Farm Management System dediğimiz ana çatı, bir şemsiye altında bir çiftliği yönetecek kadar entegre olacak. Objelerin interneti ve yapay zeka ile bir çiftliği yönetebilecek seviyeye gelecek.”
‘TEKNOLOJİ TARIMDA GENÇLEŞMEYİ GETİRECEK’
İnce, tarımda nüfusun yaşlanmasının bir sorun olduğunu, gençleşmenin artık bir mecburilik haline geldiğini belirtti. Teknolojiyle tarım alanında oluşacak fırsatların gençlerin bu bölüme ilgisini artıracağına inandığını söyleyen İnce, “Tarımdaki nüfusumuzun gençleşmesi bir mecburilik, opsiyonel bir şey değil. Şu anki kariyer seçimlerinde yapılan çalışmalarda saha çalışmalarında, tarımla ilgili sektörel seçimlerin yüzde 3 bazında kaldığını görüyoruz. Bu çok düşük bir oran. Tarımda gençleşmek bir mecburilik ve bunu yaparken de aslında en değerli ortaya çıkış argümanımız teknolojiyi daha seven, teknoloji uygulanacak alanlara girmek isteyen bir yeni kuşak olduğunu düşünüyorum. Tarım da bu alanda bakir olduğu için buradaki uygulama alanları daha fazla fırsatlar sunuyor. Genç kuşağın buradaki tercihinin buradaki oyunu değiştireceğini, teknolojilerle bu oyunun içine girmek isteyeceğini düşünüyorum” dedi.
‘KADIN ELİ TARIMDA RANDIMANI YÜZDE 15-20 ORANINDA ARTIRIYOR’
Tarımla uğraşan bayanların bulunduğu faaliyetlerde randımanın yüzde 15-20 daha fazla olduğunu belirten İnce, yapay zekanın da devreye girmesiyle çiftçi bayanların sayının daha da artacağını belirten İnce, “Ülkemizde 220 bin yaklaşık kayıtlı çiftçi bayanımız var. Çiftçi bayanlarımızın üretim alanlarındaki çalışmalarda şunu gördük ki çiftçi bayanlarımızın elinin değdiği yahut yönettiği çiftliklerdeki randıman artış oranı yüzde15-20 oranında çıkıyor. Çiftçilerimiz, bayan çiftçilerimiz bilhassa çok daha probleme sadık, çok daha çalışkan ve çok daha istekli gözüküyorlar. Yapay zeka uygulaması olacak çeşitli alanlarda, önder yahut başkan çiftçilerin seçileceği alanlarda çiftçi bayanlarımızın tercih edilmesi zati hali hazırda konvansiyonel usullerle elde ettikleri yüzde 15-20’lik randımanı çok daha üste taşıyacağını düşünüyorum” diye konuştu.
